Kleszczowe Zapalenie Mózgu w Polsce: Ryzyko, Szczepienia i Profilaktyka
W Polsce rośnie liczba zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu (KZM), a eksperci alarmują, że jesteśmy w czołówce krajów Europy Środkowej pod względem zachorowań na tę groźną chorobę. Mimo to, poziom zaszczepienia społeczeństwa pozostaje tragicznie niski. Zmiany klimatu, rosnące temperatury, migracje kleszczy oraz zanikanie sezonalności ich aktywności tylko zwiększają ryzyko zakażeń, które mogą wystąpić nie tylko w lasach, ale także w miastach, parkach, ogrodach, a nawet w domach – zwłaszcza dortyku, gdzie przebywają zwierzęta.
Właściciele zwierząt w grupie ryzyka
Właściciele psów i kotów stanowią grupę o podwyższonym ryzyku zakażenia KZM, ponieważ zwierzęta te często przenoszą kleszcze, zachowując się jak ich naturalni „przekaźnicy” w parkach, na łąkach czy w ogrodach. Jak zauważa Łukasz Durajski, ekspert medycyny podróży, „Kleszcze mogą nie zawsze wbić się w skórę zwierzęcia, ale łatwo przemieszczają się do innych miejsc, na przykład do naszych domów”. Oznacza to, że właściciele zwierząt są bardziej narażeni na zarażenie, co powinno zaniepokoić każdą odpowiedzialną osobę.
Niski poziom szczepień a rosnące zagrożenie
Z danych opublikowanych w raporcie „Kleszczowe zapalenie mózgu. Wiedza, praktyki i profilaktyka wśród Polek i Polaków” wynika, że choć właściciele zwierząt są bardziej świadomi ryzyka KZM (92,3% w porównaniu do 65,5% u osób bez zwierząt), tylko 11,8% z nich jest zaszczepionych przeciwko tej chorobie. To porażające statystyki, zwłaszcza w obliczu faktu, że KZM staje się główną przyczyną wirusowych neuroinfekcji w Polsce, która schodzi na dalszy plan w porównaniu z boreliozą.
W roku 2024 odnotowano 793 przypadki KZM, co stanowi wzrost o ponad 500 przypadków względem roku 2019. Co gorsza, w styczniu i lutym bieżącego roku zgłoszono 31 nowych przypadków. Wzrost zachorowań jest również zauważany w województwach uznawanych wcześniej za wolne od tej choroby. Bez wątpienia, Polska staje się krajem endemicznym w kontekście KZM, co powinno zmusić nasze społeczeństwo do refleksji nad potrzebą szczepień.
Sukcesy w profilaktyce w innych krajach
Ostatnie lata ukazują nam sytuację podobną do tej obserwowanej w Austrii czy Niemczech, gdzie powszechne programy szczepień znacznie zredukowały liczbę ciężkich przypadków KZM. Poziom wyszczepienia w tych krajach przekracza 80%, co skutkuje znacznie mniejszą liczba hospitalizacji i powikłań neurologicznych w porównaniu do Polski.
Dlaczego warto się szczepić?
Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu składa się z trzech dawek, a już po dwóch pierwszych dawkach osoba zyskuje około 90% ochrony. Warto zauważyć, że dzieci, osoby starsze oraz osoby aktywne fizycznie powinny szczególnie rozważyć tę formę zabezpieczenia. Ponadto, wiele osób nie zdaje sobie sprawy z istnienia szczepionki – aż 40,7% Polaków nie wie, że taka możliwość istnieje.
Edukacja i zaangażowanie społeczne
Eksperci apelują o większe zaangażowanie ze strony lekarzy oraz o kampanie informacyjne promujące szczepienia. Z badań wynika, że jedynie 6,1% pacjentów otrzymuje od lekarzy zalecenia dotyczące szczepienia przeciwko KZM, co stanowi jedną z głównych barier dla jego upowszechnienia.
Nowe możliwości szczepień w aptekach
Od lutego 2024 roku farmaceuci w Polsce mają możliwość szczepienia dorosłych pacjentów przeciwko KZM. Dzięki nowym regulacjom pacjenci mogą teraz skorzystać z szybszej i bardziej dostępnej drogi do zaszczepienia się, co z pewnością przyczyni się do wzrostu liczby osób chroniących swoje zdrowie przed tym niebezpiecznym wirusem.
Podsumowanie
Kleszczowe zapalenie mózgu to poważne zagrożenie, które nie może być ignorowane. Mimo że Polska jest jednym z krajów z najwyższym wskaźnikiem zachorowań, świadomość społeczna wciąż pozostaje na zbyt niskim poziomie. Ważne jest, aby na każdym kroku promować idee szczepień, zwiększać wiedzę na temat ryzyka oraz działać na rzecz zdrowia nas wszystkich. Im więcej osób zdecyduje się na szczepienie, tym mniejsze będzie ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się tego niebezpiecznego wirusa w naszym kraju.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
