Stan bezpieczeństwa przeciwpożarowego w Polsce: aktualne dane i wyzwania
W ostatnich latach temat pożarów w Polsce staje się coraz bardziej niepokojący. Z danych opublikowanych przez Państwową Straż Pożarną wynika, że w okresie od 1 stycznia do 13 lipca 2025 roku odnotowano blisko 77 tys. pożarów, z czego ponad 17 tys. wybuchło w budynkach mieszkalnych. Jest to wynik nieco wyższy w porównaniu do roku ubiegłego, co budzi wiele wątpliwości dotyczących skuteczności zabezpieczeń przeciwpożarowych w naszym kraju. Warto przyjrzeć się bliżej przyczynom tych niepokojących statystyk oraz ewentualnym sposobom na poprawę sytuacji.
Wzrost liczby pożarów: co odpowiada za niebezpieczeństwo?
Analizując dane z lat 2021–2025, dostrzegamy istotne wahania w liczbie pożarów. Najwyższy wskaźnik odnotowano w pierwszej połowie 2022 roku z 93 453 przypadkami, natomiast w kolejnych latach liczba ta znacznie spadła: do 59 732 w 2023 roku i 58 578 w 2024 roku. Jednakże dane za 2025 rok wskazują na nowy wzrost, sięgający 76 999 pożarów. Z tych informacji wynika, że pożary małe i średnie dominują w statystyce, stanowiąc ponad 95 proc. wszystkich zdarzeń, co w dużej mierze odzwierciedla zaniedbania w zakresie zabezpieczeń.
W budynkach mieszkalnych w latach 2021–2024 liczba pożarów wykazywała spadek z 20 633 do 16 656, ale w bieżącym roku statystyki znowu wzrosły – do niemal 17,8 tys. Jakie mechanizmy kryją się za tymi danymi? Eksperci zwracają uwagę, że jednym z kluczowych problemów są nieodpowiednio zabezpieczone kanały wentylacyjne oraz trasy kablowe, które mogą działać jak kominy, rozprzestrzeniając ogień w budynku.
Problemy z zabezpieczeniami przeciwpożarowymi
Kanały wentylacyjne odgrywają kluczową rolę w procesie rozprzestrzeniania się ognia. Grzegorz Linke, koordynator certyfikacji systemowej w Saint-Gobain, podkreśla, że jeśli kanały wentylacyjne nie mają odpowiedniej odporności ogniowej, to pożar może przenieść się na inne pomieszczenia w zaledwie kilka minut. To zjawisko może stwarzać poważne zagrożenie, zwłaszcza w budynkach mieszkalnych, gdzie często występują adaptacje poddaszy bez odpowiednich zabezpieczeń.
Innym istotnym zagadnieniem są trasy kablowe, które również mogą stanowić źródło zagrożenia. Jak zauważa Linke, zastosowanie zwykłych kabli bez dodatkowej obudowy ogniowej może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Obudowa z wełny mineralnej lub płyt gipsowych staje się koniecznością dla zwiększenia poziomu bezpieczeństwa.
Zmiany w użytkowaniu przestrzeni budowlanej
Kolejnym aspektem, który wpływa na wzrost liczby pożarów, jest sposób, w jaki użytkowane są budynki po ich oddaniu do użytku. Wiele osób decyduje się na adaptację poddaszy, które pierwotnie nie były przeznaczone do użytku. Nierzadko takie zmiany nie są zgłaszane ani odpowiednio zabezpieczane, co stwarza ryzyko. Ekspert wskazuje, że zgodnie z warunkami technicznymi poddasze użytkowe powinno być zabezpieczone ogniowo, jednak nie jest to powszechnie praktykowane.
Pilne działania prewencyjne: apel ekspertów
Pożar budynku wielorodzinnego w Ząbkach, który miał miejsce na początku lipca, obudził w Polsce świadomość problemu. Polska Izba Inżynierów Budownictwa wzywa do natychmiastowego przeglądu poddaszy w budynkach wielorodzinnych i oceny ich zgodności z przepisami ochrony przeciwpożarowej. Szczególną uwagę należy zwrócić na przestrzenie, które mogły zostać samowolnie zaadaptowane i użytkowane niezgodnie z przeznaczeniem, na przykład do przechowywania materiałów łatwopalnych.
Konieczność uszczelnienia przepisów
PIIB podkreśla potrzebę uszczelnienia przepisów, które już dziś nakładają obowiązek zapewnienia odpowiednich zabezpieczeń oraz ich bieżącej konserwacji. Opóźnienia w ich egzekwowaniu mogą prowadzić do sytuacji, w której niewłaściwie zabezpieczone przestrzenie poddaszy będą odgrywać kluczową rolę w rozprzestrzenianiu się ognia.
Problematyka instalacji fotowoltaicznych
Nie można również pominąć kwestii pożarów związanych z instalacjami fotowoltaicznymi, które w Polsce nie są jeszcze otoczone wystarczającymi regulacjami technicznymi. Grzegorz Linke zwraca uwagę, że w wielu przypadkach pożar w instalacji fotowoltaicznej może doprowadzić do zagrożenia dla sąsiednich budynków. W związku z tym istotne jest, aby Instytut Techniki Budowlanej opracował odpowiednie metody badawcze dla tych instalacji oraz zapewnił solidne normy bezpieczeństwa.
Nowe regulacje w budownictwie
W czerwcu Ministerstwo Rozwoju i Technologii zaprezentowało projekt rozporządzenia dotyczącego parametrów technicznych, które muszą spełniać nowe budynki w Polsce. Przepisy te regulują aspekty dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowego, w tym wprowadzenie obligatoryjnych barier ogniowych w warstwie palnej izolacji cieplnej ścian zewnętrznych. Warto zauważyć, że niektóre obszary wciąż wymagają doprecyzowania, zwłaszcza w kontekście nowoczesnych technologii budowlanych.
Podsumowanie i krok w stronę przyszłości
Zjawisko wzrastającej liczby pożarów w Polsce wydaje się być wynikiem szeregu zaniedbań, zarówno technicznych, jak i organizacyjnych. Sytuacja wymaga natychmiastowych działań prewencyjnych, dostosowania przepisów do aktualnych potrzeb oraz wyciągnięcia wniosków płynących z analizy udań. Wprowadzenie skutecznych regulacji i ich egzekwowanie będzie kluczowe dla poprawy bezpieczeństwa przeciwpożarowego w Polsce oraz dla ochrony życia i zdrowia mieszkańców. Tylko w ten sposób możemy zapewnić bezpieczeństwo w budynkach, które stanowią nasze miejsce zamieszkania oraz pracy.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
