Odporność gospodarcza Europy: Kluczowe wyzwania i strategie na przyszłość
W obecnych czasach, kiedy globalne kryzysy stają się coraz bardziej powszechne, przedstawiciele europejskiego biznesu podkreślają, że kluczowym elementem budowania odporności krajów Unii Europejskiej nie jest jedynie rozwój zdolności militarnych, ale przede wszystkim wzmocnienie gospodarki. To właśnie silna i konkurencyjna gospodarka jest fundamentem, na którym można budować stabilność i zaufanie w obliczu kryzysów. Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z konfliktem zbrojnym, pandemią, czy innymi nieprzewidzianymi zdarzeniami, rola wspierających łańcuchów dostaw oraz kooperacji między krajami staje się niewątpliwie kluczowa.
Gospodarka jako fundament odporności
Według Kingi Grafy, zastępczyni dyrektor generalnej ds. europejskich w Konfederacji Lewiatan, odporność musi być rozumiana w szerokim kontekście. Skupiając się jedynie na aspektach militarnych, możemy przeoczyć inne, równie istotne elementy, które mają wpływ na stabilność państw. „Wszystko, co dotyczy biznesu, ma olbrzymie znaczenie w sytuacjach kryzysowych. Musimy dostrzegać, że to nie tylko wojna decyduje o naszej bezpieczeństwie, ale również pandemie, katastrofy naturalne czy inne kryzysy” – zaznacza.
Podczas panelu dyskusyjnego „Wzmacnianie odporności i konkurencyjności Europy: podejście krajów Flanki Północno-Wschodniej”, eksperci zgodnie przyznali, że Europa potrzebuje nie tylko nowoczesnych technologii obronnych, ale także skutecznych i elastycznych łańcuchów dostaw oraz zaufania między administracją publiczną a sektorem prywatnym. Współpraca ta jest kluczem do zapewnienia ciągłości dostaw i bezpieczeństwa w momencie kryzysu.
Antidotum na kryzysy: Budowanie zapasów i lokalna produkcja
Przykład kryzysu zdrowotnego, takiego jak pandemia COVID-19, unaocznił fakt, że Unia Europejska jest w dużym stopniu uzależniona od importu surowców oraz substancji czynnych do produkcji leków. Jak zauważa Grafa, Polska polega na importowaniu około 80 proc. substancji czynnych z Azji. „Jeżeli w przyszłości pojawi się nowy kryzys, to brak dostępu do tych substancji może mieć katastrofalne skutki dla zdrowia mieszkańców Europy,” mówi Grafa. Wobec rosnących zagrożeń, takich jak inwazje czy pandemie, kluczowe staje się zwiększenie lokalnej produkcji oraz budowanie zapasów krytycznych towarów.
Wzmacnianie konkurencyjności przez uproszczenie regulacji
Z raportu Mario Draghiego wynika, że wiele regulacji w Europie blokuje rozwój gospodarczy i ogranicza innowacyjność. Komisja Europejska, w odpowiedzi na ten problem, wprowadza tzw. omnibusy – pakiety uproszczeń, które mają na celu zwiększenie elastyczności przepisów oraz zmniejszenie obciążeń regulacyjnych dla firm. Zdaniem ekspertów, takie działania są niezbędne, aby przedsiębiorstwa mogły pozostać konkurencyjne i nie wyprowadzały produkcji poza granice UE.
Nowy budżet unijny na lata 2028–2034 ma być także elastyczny, co pozwoli na szybszą reakcję na nieprzewidziane sytuacje. Warto podkreślić, że całkowita kwota budżetu ma wynosić około 2 bilionów euro, a duża część tych środków zostanie przeznaczona na wzmocnienie suverenności Europy, jej konkurencyjności oraz innowacyjności w takich dziedzinach jak czyste technologie czy cyfryzacja.
Inwestycje w zdrowie publiczne i technologie przyszłości
Inicjatywa Europejskiego Funduszu Konkurencyjności, który zainwestuje ponad 400 miliardów euro w technologie strategiczne, to krok w stronę zrównoważonego rozwoju i wzmocnienia sektora zdrowia oraz biotechnologii. Środki te mają wspierać nie tylko innowacje technologiczne, ale również kryzysowe przygotowanie państw członkowskich na przyszłe wyzwania.
„Cieszy nas, że w budżecie na lata 2028–2034 został uwzględniony komponent zdrowotny, co świadczy o tym, że Unia Europejska dostrzega znaczenie odporności zdrowotnej” – mówi Kinga Grafa, wskazując na konieczność zintegrowania wszystkich istotnych elementów w kontekście obronności oraz zarządzania kryzysowego.
Współpraca regionalna dla większej efektywności
W kontekście nowej rzeczywistości, w której postrzegane są zagrożenia, kraje flanki północno-wschodniej Unii Europejskiej zawiązały koalicję z federacjami państw nordyckich oraz bałtyckich. Celem tej współpracy jest wzmocnienie regionalnej odporności i stawianie czoła wyzwaniom płynącym ze wschodu. „Nasz region ma do czynienia z ciągłym zagrożeniem, a współpraca jest kluczem do tworzenia strategii, które będą skuteczne” – podkreśla Grafa.
Przykład Finlandii, która wdraża filozofię obrony totalnej, pokazuje, jak ważne są odpowiednie procedury planowania i gotowości na kryzysy. Model ten zakłada ścisłą współpracę między rządem a sektorem prywatnym, a przygotowanie na wypadki kryzysowe staje się częścią narodowej tożsamości.
Kierunki na przyszłość: Integracja działań i innowacyjne podejście
Niezależnie od tego, jakie wyzwania staną przed Europą w nadchodzących latach, kluczowym aspektem będzie integracja działań na poziomie krajowym, regionalnym oraz unijnym. Tylko poprzez skoordynowane i innowacyjne podejście, które uwzględnia zarówno potrzeby cywilne, jak i militarne, można skutecznie stawić czoła nadchodzącym kryzysom. Gospodarka oparta na współpracy oraz umiejętności dostosowywania się do zmieniającej się rzeczywistości będzie podstawą, na której zbudowana zostanie odporność całej Europy na przyszłe zagrożenia.
Podsumowując, proces budowania odporności krajów Unii Europejskiej wymaga zaangażowania zarówno instytucji publicznych, jak i sektora prywatnego. Współpraca między różnymi podmiotami oraz inwestycje w innowacje i zdrowie społeczne to klucz do sukcesu w budowaniu stabilnych fundamentów, na których oprze się przyszłość Europy.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
