System kaucyjny w Polsce: Nowości, Wyzwania i Perspektywy
Wkrótce, bo zaledwie za trzy miesiące, Polska wdroży system kaucyjny, który wprowadzi istotne zmiany w obiegu napojów w opakowaniach szklanych i plastikowych oraz puszkach. Dla producentów napojów, detalistów, konsumentów oraz operatorów zbiórki będzie to ogromna transformacja, pełna wyzwań i niepewności. Obecnie brakuje jasnych przepisów dotyczących rozliczeń podatkowych oraz relacji z operatorami, co wywołuje wiele pytań. Dla producentów kluczową kwestią będzie obowiązek opłacania podatku od niezwróconych butelek, co oczywiście wpłynie na ich koszty operacyjne.
System kaucyjny w Polsce wejdzie w życie 1 października 2025 roku, obejmując trzy rodzaje opakowań: plastikowe butelki PET o pojemności do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra oraz szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5 litra. Producenci będą zobowiązani do oznakowania swoich opakowań logo kaucji oraz informacją o jej wysokości. W przypadku butelek szklanych kaucja wyniesie 1 zł, natomiast w przypadku puszek i butelek PET sprzedawcy będą pobierać 50 groszy.
Ekspert podatkowy Marek Przybylski z MDDP wskazuje, że system kaucyjny wprowadza dodatkowe obciążenia dla przedsiębiorców. Pojawią się nowe regulacje dotyczące poboru kaucji, a także konieczność zorganizowania punktów zwrotu. Trudności mogą pojawić się również w relacjach z konsumentami, którzy mogą mieć pytania o różnice w kaucjach na opakowaniach tego samego napoju.
Wszystkie jednostki handlowe, które oferują napoje w nowych opakowaniach, będą zobowiązane do pobierania kaucji. Klient, zwracając opakowanie, nie będzie musiał okazywać paragonu. Duże sklepy (powyżej 200 m²) będą obowiązkowo przyjmować zwroty, natomiast mniejsze będą miały opcję dołączenia do systemu na zasadzie dobrowolności.
Problemem dla sprzedawców, jak zauważa Przybylski, będzie zapewnienie odpowiedniej przestrzeni do zbiórki. Potrzebne będą specjalne maszyny do przyjmowania zwrotów, co wiąże się z zajęciem cennego miejsca w ich punktach sprzedaży. Z drugiej strony, klienci mogą być zdezorientowani, kiedy dowiedzą się, że niektóre opakowania tego samego napoju są objęte kaucją, a inne nie.
Operatorzy systemu kaucyjnego będą odpowiedzialni za odbiór zebranych opakowań. Mają oni obowiązek zapewnienia punktów zbierania opakowań, z minimum jednym punktem w każdej gminie. Obecnie Ministerstwo Klimatu i Środowiska zatwierdziło siedmiu operatorów, a wśród nich znajdują się takie firmy jak Zwrotka, Polka, czy EKO-operator.
Wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce jest wynikiem dyrektywy Parlamentu Europejskiego 2019/904, dotyczącej ograniczenia wpływu produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Oczekuje się, że nowa regulacja wpłynie na producentów, którzy będą musieli pokrywać koszty związane z zbiórką, transportem i przetwarzaniem odpadów. W 2025 roku minimalny poziom selektywnego zbierania opakowań wyniesie 77%, a w 2029 roku wzrośnie do 90%.
Warto również zauważyć, że system kaucyjny może wprowadzić nowy mechanizm podatkowy, który w istocie będzie stanowić podatek od niezwróconych butelek. Producenci napojów będą zobowiązani do dokładnego raportowania wprowadzonych na rynek napojów oraz ilości zwróconych opakowań. To skomplikowany mechanizm, który wymaga precyzyjnych rozliczeń między producentami a operatorami systemu. Każdy z uczestników rynku jest dziś zaniepokojony brakiem jednoznacznych przepisów w tej kwestii.
Jak zauważa Przybylski, obawy przedsiębiorców dotyczą zarówno współpracy z operatorami systemu kaucyjnego, jak i aspektów podatkowych. The zawirowania dotyczące interpretacji przepisów mogą skutkować różnorodnymi strategami na rynku. Potrzebne są jednoznaczne wytyczne ze strony Ministerstwa Finansów, aby uspokoić uczestników systemu i umożliwić im właściwe dostosowanie się do nowych regulacji.
Warto także zaznaczyć, że temat wątpliwości podatkowych oraz organizacyjnych związanych z wprowadzeniem systemu kaucyjnego jest gorąco dyskutowany, na przykład na Kongresie Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan w Warszawie, gdzie uczestnicy podnosili swoje wątpliwości oraz propozycje zmian.
W świetle nadchodzących przemian warto śledzić rozwój sytuacji związanej z systemem kaucyjnym, ponieważ jego sukces będzie zależał od jasnych reguł i współpracy wszystkich zainteresowanych stron. Czas pokaże, czy wdrożenie nowych przepisów przyniesie oczekiwane efekty ekologiczne oraz organizacyjne.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
