Suwerenność technologiczna Europy: Klucz do przyszłości cyfrowej
Unia Europejska znajduje się w trudnej sytuacji, jeśli chodzi o zależność od dostawców technologii z USA i Chin. W chwili obecnej ponad 80% potrzebnych produktów cyfrowych, usług, infrastruktury oraz własności intelektualnej pochodzi z państw trzecich. Taki stan rzeczy stawia Europę w niekorzystnej pozycji pod względem bezpieczeństwa danych i stabilności gospodarczej, co podkreśla Michał Kobosko, europoseł z partii Polski 2050. Taka dominacja obcych firm ogranicza europejskie możliwości innowacji oraz konkurencji, a co za tym idzie, wpływa na kontrolę nad rodzimą gospodarką cyfrową.
Definicja suwerenności technologicznej
Suwerenność technologiczna to pojęcie, które odnosi się do zdolności państw do budowania odporności i bezpieczeństwa gospodarki poprzez minimalizację strategicznych zależności od zagranicznych podmiotów. Oznacza to nie tylko unikanie polegania na pojedynczych dostawcach, ale także zabezpieczenie krytycznych technologii oraz infrastruktury. Suwerenność ta wiąże się z umiejętnością projektowania, produkcji, kontrolowania i ochrony systemów cyfrowych, w tym centrów danych, komputerów o dużej mocy obliczeniowej, sztucznej inteligencji oraz technologii z zakresu cyberbezpieczeństwa.
Parlament Europejski planuje w najbliższych tygodniach głosować nad sprawozdaniem Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, które ma na celu wzmocnienie suwerenności technologicznej i cyfrowej infrastruktury w Europie.
Przegląd aktualnej sytuacji technologicznej w Europie
Jak wskazuje Michał Kobosko, Europa jest dzisiaj mocno uzależniona od ofert technologicznych firm z innych krajów, przede wszystkim amerykańskich oraz chińskich, zwłaszcza na rynku e-commerce. Zauważa, że sytuacja ewoluuje w sposób niekorzystny – rodzimym firmom technologicznym nie zapewniono wystarczających warunków rozwoju, podczas gdy rynek europejski był zalewany ofertą z zagranicy.
Z raportów wynika, że Unia Europejska przez zbyt długi czas pozostawała bierna wobec dominacji globalnych gigantów technologicznych. Obecnie około 80% technologii cyfrowej importowanej na rynek UE dotyczy sprzętu, oprogramowania oraz usług informatycznych. Warto zauważyć, że udział UE w globalnym rynku usług IT spadł z 22% w 2013 roku do zaledwie 18% w 2023 roku, podczas gdy amerykańskie firmy zwiększyły swój udział do 38%.
Bezpieczeństwo informatyczne jako kluczowy element
Bezpieczeństwo informatyczne staje się jednym z kluczowych elementów wpływających na bezpieczeństwo Europy zarówno z perspektywy danych osobowych obywateli, jak i ich własności. Utrzymywanie danych Europejczyków w serwisach, które są własnością firm z innych kontynentów, może stwarzać poważne zagrożenia, zwłaszcza w kontekście nieprzewidywalności polityczności globalnej.
Dzięki raportowi podkreślono, że budowa europejskiego łańcucha wartości cyfrowej — od infrastruktury telekomunikacyjnej poprzez chipy, aż po algorytmy — musi stać się wspólną strategią polityczną Unii Europejskiej. W 2021 roku Unia odpowiadała za zaledwie 7% globalnych inwestycji w AI, podczas gdy USA i Chiny odpowiadały za 40 i 32%.
Wspieranie rozwoju technologii w Europie
Aby poprawić konkurencyjność Europy w dziedzinie technologii, kluczowe jest inwestowanie w obszary związane ze sztuczną inteligencją oraz chmurą obliczeniową. Istotne jest, aby dane zarówno firm, jak i użytkowników pozostały w Europie, co wiąże się z przestrzeganiem lokalnych przepisów prawnych. Konieczne jest również zmodernizowanie rynku telekomunikacyjnego poprzez planowany akt prawny Digital Networks Act, który ma na celu konsolidację operatorów, ale z równoczesnym zachowaniem konkurencji.
Michał Kobosko zwraca uwagę, że powinno nastąpić dalsze wspieranie rozwoju technologii, w tym stworzenie nowych fabryk zdolnych do produkcji zaawansowanych półprzewodników. Dziś europejskie firmy odpowiadają za zaledwie 10% produkcji półprzewodników na całym świecie, co sprawia, że Europa jest narażona na niekorzystne perturbacje geopolityczne oraz zakłócenia dostaw.
Zmiany w polityce inwestycyjnej i finansowej
Raport zawiera także apel o poprawę dostępu do finansowania dla europejskich start-upów i firm technologicznych. Autorzy wskazują, że UE powinna stanąć na czołowej pozycji w zakresie inwestycji w badania oraz rozwój. Warto zachęcać prywatnych inwestorów instytucjonalnych do kreowania portfela inwestycyjnego w europejskich przedsiębiorstwach o dużym potencjale. One z kolei mogłyby korzystać z preferencyjnych zamówień publicznych, co podniosłoby zarówno konkurencyjność, jak i jakość świadczonych usług.
Kobosko podkreśla, że Europa ma potencjał, który należy wykorzystać. Europejscy specjaliści i innowatorzy nie ustępują talentom z innych regionów świata, a ich rozwój zależy od środowiska, które sprzyja innowacjom oraz dostępowi do finansowania.
Podsumowanie
Edukacja, inwestycje w badania i rozwój oraz wspieranie lokalnych start-upów to kluczowe elementy, które pozwolą Europie na wyjście z obecnej sytuacji i budowę silnej, niezależnej gospodarki technologicznej. Unia Europejska ma szansę na ustanowienie równowagi w globalnym łańcuchu dostaw technologicznych oraz na odzyskanie suwerenności technologicznej, pod warunkiem, że podejmie zdecydowane kroki w tym kierunku. Wymaga to jednak współpracy wszystkich państw członkowskich oraz zaangażowania zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego w dążeniu do realizacji wspólnych celów.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
