Rola banków spółdzielczych w polskiej gospodarce – przyszłość finansowania lokalnego rozwoju
W ostatnich latach banki spółdzielcze zyskały na znaczeniu, odgrywając kluczową rolę w finansowaniu rozwoju lokalnych społeczności i sektora gospodarczego. Dzięki swoim silnym związkom z lokalnymi rynkami, instytucje te stały się istotnym elementem systemu bankowego, a ich udział w finansowaniu gospodarki wzrósł. Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) dostrzega tę dynamikę i w ramach nowej strategii na lata 2025–2030 dąży do wzmocnienia współpracy z bankami spółdzielczymi. Narzędziami, jakie BGK ma do dyspozycji, są m.in. gwarancje, które mają na celu wsparcie lokalnych inwestycji.
Kiedy spojrzymy na rolę banków spółdzielczych w polskiej gospodarce, zauważymy, że instytucje te są mocno zakorzenione w lokalnych społecznościach. Działają na rzecz lokalnych przedsiębiorców oraz samorządów, co sprawia, że ich oferta jest dostosowana do potrzeb regionów, w których funkcjonują. Prezes BGK, Mirosław Czekaj, podkreśla, że dzięki gwarancjom BGK banki spółdzielcze mogą oferować kredyty, które są mniej ryzykowne i mają korzystniejsze warunki finansowe.
Wspieranie rozwoju lokalnego poprzez banki spółdzielcze jest szczególnie ważne w kontekście mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, które stanowią kręgosłup polskiej gospodarki. BGK oferuje różnorodne instrumenty wsparcia, takie jak gwarancje de minimis, gwarancje COSME czy poręczenia dla kredytów inwestycyjnych i obrotowych. Te narzędzia są kluczowe w stymulowaniu lokalnego rozwoju gospodarczego, ułatwiając przedsiębiorcom dostęp do finansowania, które w przeciwnym razie mogłoby być dla nich niedostępne.
Z danych wynika, że banki spółdzielcze nie tylko radzą sobie w obliczu trudności, ale również sukcesywnie zwiększają swoje kapitały własne. W latach 2010–2024 ich kapitały wzrosły o blisko 250 proc., co jest znacznym osiągnięciem w porównaniu do 130 proc. w bankowości komercyjnej. Taki wzrost pozwolił na poprawę udziału bankowości spółdzielczej w całości sektora bankowego. Z danych Narodowego Banku Polskiego wynika również, że banki spółdzielcze osiągają wyższy zwrot z aktywów w porównaniu z bankami komercyjnymi, co czyni je stabilnymi graczami na rynku finansowym.
W ciągu ostatnich lat banki spółdzielcze w Polsce zwiększyły swoje znaczenie w zakresie finansowania jednostek samorządu terytorialnego. Jeszcze w 2011 roku ich udział w kredytach dla JST wynosił zaledwie 6 proc., natomiast na koniec września 2024 roku sięgnął 14 proc. To znaczący rozwój, który czyni banki spółdzielcze istotnym partnerem dla lokalnych władz. Dodatkowo, ich obecność w sektorze agro jest nie do przecenienia, odpowiadają one za blisko 64,5 proc. kredytów dla rolników.
Z każdym rokiem rośnie również ich udział w finansowaniu małych i średnich przedsiębiorstw oraz mikroprzedsiębiorstw. Banki spółdzielcze dominują w udzielaniu kredytów dla sektora niefinansowego, co potwierdza ich silną pozycję na rynku lokalnym. Współpraca BGK z bankami spółdzielczymi ma na celu dalsze umacnianie tych relacji oraz wspieranie lokalnego rozwoju poprzez dostęp do różnych form finansowania.
Warto zauważyć, że banki spółdzielcze są bardzo odporne na różne stresy rynkowe. Obecnie wszystkie banki spółdzielcze spełniają normy nadzorcze, co sprawia, że są one bezpiecznymi instytucjami finansowymi. Ich stabilność jest wspierana przez solidne systemy ochrony, które uodporniły je na długoterminowe i krótkoterminowe kryzysy. To ważny aspekt, który przyciąga zarówno indywidualnych klientów, jak i przedsiębiorstwa do korzystania z ich usług.
Pomimo wzrostu znaczenia banków spółdzielczych, pozostaje wiele wyzwań związanych z aktywnością inwestycyjną. Jak wynika z raportu PIE, Polska wciąż boryka się z niskim poziomem inwestycji, co hamuje rozwój gospodarczy kraju. W 2024 roku udział inwestycji w tworzeniu PKB wyniósł tylko 16,9 proc., co jest znacznie poniżej średniej unijnej. Stopa inwestycji w sektorze prywatnym należy do najniższych w Europie, co stawia przed bankami spółdzielczymi oraz ich partnerami ogromne wyzwanie.
Współpraca między bankami spółdzielczymi a BGK ma na celu wypracowanie rozwiązań, które pomogą zwiększyć poziom inwestycji w Polsce. Praca nad nowymi instrumentami finansowymi jest niezbędna, aby Polska mogła utrzymać swoją konkurencyjność na międzynarodowej scenie gospodarczej. Lojalność klientów, stabilność finansowa oraz dostosowana oferta produktowa sprawiają, że banki spółdzielcze mogą odegrać kluczową rolę w przyszłości polskiej gospodarki.
Zaangażowanie banków spółdzielczych w finansowanie lokalnych projektów powinno być traktowane jako priorytet, zarówno przez instytucje finansowe, jak i rząd. Dostarczając środki na wsparcie lokalnych inicjatyw, banki te mogą znacznie przyczynić się do poprawy jakości życia w regionach, a także do stworzenia nowych miejsc pracy. Warto, aby zarówno lokalne społeczności, jak i przedsiębiorstwa, dostrzegły możliwości, jakie niosą ze sobą banki spółdzielcze, które są odpowiedzialnym partnerem w rozwoju gospodarczym.
Podsumowując, banki spółdzielcze stanowią nie tylko ważny element systemu bankowego, ale również fundamentalny filar lokalnych gospodarek. Ich rola w finansowaniu inwestycji, wsparciu dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz kooperacji z jednostkami samorządu terytorialnego czyni je kluczowymi graczami na rynku. Współpraca z BGK oraz inne inicjatywy mają na celu dalsze umacnianie ich pozycji i rolę w stymulowaniu wzrostu gospodarczego, co jest niezbędne dla przyszłości polskiej gospodarki.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
