Inwestycje w obronność Europy: Nowy plan ReArm Europe na lata 2028-2034
W obliczu globalnych wyzwań bezpieczeństwa, które stają przed Europą, Komisja Europejska podjęła zdecydowane kroki w kierunku wzmocnienia obronności państw członkowskich. W najnowszej białej księdze, zatytułowanej "Gotowość 2030", zaprezentowano ambitne plany, które mają na celu mobilizację funduszy oraz zwiększenie zdolności obronnych Starego Kontynentu. Warto zauważyć, że plan ten opiera się nie tylko na znaczących inwestycjach, ale także na innowacyjnych rozwiązaniach finansowych, mających na celu wsparcie dla krajów członkowskich.
Biała księga, która została przyjęta 19 marca 2025 roku, oferuje państwom członkowskim m.in. instrument pożyczkowy wart 150 miliardów euro oraz możliwość poluzowania fiskalnego. Dzięki temu wydatki na obronność, które wynoszą 1,5 proc. PKB każdego kraju, nie będą uwzględniane w zadłużeniu państw. Taki krok ma na celu ułatwienie krajuom członkowskim szybkiego wzmocnienia ich zdolności obronnych oraz przygotowanie ich na nadchodzące wyzwania. W planach na przyszły budżet na lata 2028-2034 przewiduje się dodatkowe środki, które mają wspierać rozwój sektora obronnego.
Finansowanie obronności – innowacyjne podejście
Komisja Europejska proponuje nowatorskie rozwiązania finansowe, które mają zrewolucjonizować sposób, w jaki państwa członkowskie podchodzą do kwestii wydatków obronnych. Program SAFE, czyli Instrument na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy, to kluczowy element tego planu, który zapewnia niskooprocentowane pożyczki dla krajów unijnych pragnących zwiększyć swoje zdolności obronne. Środki te będą przyznawane na podstawie przedstawionych przez państwa planów krajowych. Każde państwo, które złoży wniosek o pożyczkę, musi dołączyć opis przeznaczenia finansowanych działań, skupiając się na takich obszarach jak amunicja, drony czy systemy obrony powietrznej.
Takie podejście umożliwia nie tylko uzupełnienie aktualnych niedoborów w zdolnościach obronnych, ale również promuje współpracę w zakresie obrony między państwami. Możliwość ubiegania się o wsparcie z programu SAFE w formie wspólnych wniosków stwarza szansę na silniejsze integracje w dziedzinie obronności. Na przykład, pożyczki mogą być wnioskowane przez kilka państw członkowskich wspólnie lub przez jedno państwo w pierwszym roku działania programu.
Wzmocnienie europejskiego przemysłu obronnego
Oprócz wsparcia finansowego, Komisja Europejska dąży do rozwoju europejskiego przemysłu obronnego, stawiając na lokalne produkcje. Celem jest, aby minimum 65 proc. wydatków w ramach finanowania z SAFE przeznaczone było na produkty i usługi dostępne na europejskim rynku. Dzięki temu zamierzamy nie tylko zwiększyć samowystarczalność Europy w zakresie obrony, ale również stworzyć nowe miejsca pracy oraz stymulować innowacje w branży obronnej.
Jednym z kluczowych aspektów wprowadzanych zmian jest zachęta do korzystania z komponentów pochodzących z krajów członkowskich Unii, EFTA-EOG oraz Ukrainy. Wymóg ten, dotyczący minimalnego procentowego udziału takich komponentów w projektach, ma na celu nie tylko promowanie lokalnych przedsiębiorstw, ale również zwiększenie stabilności rynku obronnego w Europie.
Wsparcie dla Ukrainy i integracja sektorów obronnych
W kontekście współczesnych wyzwań, w tym konfliktu na Ukrainie, Komisja Europejska zwraca uwagę na potrzebę wsparcia Ukrainy i integracji jej sektora obronnego z unijnym. Przez umożliwienie Ukrainie aplikowania o środki z programu SAFE, KE stara się wzmocnić współpracę międzynarodową oraz konsultacje związane z obronnością. Ukraina, jako partner w tym procesie, może korzystać z doświadczeń europejskich, a to w konsekwencji przyczynia się do lepszego przygotowania wspólnego frontu obronnego na kontynencie.
Zdobywanie nowych funduszy i pokonywanie barier
Kolejnym aspektem planu ReArm Europe jest zaangażowanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego, który ma na celu zwiększenie dostępu do finansowania projektów związanych z obronnością i bezpieczeństwem. W regionie, gdzie 44 proc. małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) z branży obronnej boryka się z problemem finansowym, taka zmiana jest kluczowa. Dzięki nowym strategiom, możliwe będzie skierowanie prywatnych oszczędności w stronę rynków kapitałowych, co ma stworzyć nowe możliwości inwestycyjne w sektorze obronności.
Jednakże wdrożenie planów nie będzie proste. Wiele przedsiębiorstw napotyka na trudności związane z biurokracją i administracją w sektorze obronnym. W tym kontekście, KE proponuje pakiet uproszczeń, który ma na celu obniżenie barier administracyjnych dla nowych inwestycji w tej strategicznej dziedzinie. Uproszczenie wymagań przy zakładaniu firm w sektorze obronności ma przyciągnąć więcej innowacyjnych przedsiębiorstw oraz zachęcić do rozwoju istniejących już działalności.
Przyszłość europejskiej obronności
Kończąc podsumowanie planów przedstawionych w białej księdze, warto zauważyć, że zyskane środki mają na celu nie tylko bieżące wzmocnienie zdolności obronnych, ale również długofalowy rozwój sektora obronnego w Europie. W obliczu zagrożeń globalnych oraz niepewności politycznej, działania te powinny przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa oraz stabilności regionu.
W kontekście nowego budżetu Unii Europejskiej, który rozpocznie się w 2028 roku, dyskusje nad przyszłością tych biur oraz mechanizmów finansowych już trwają. Szybkie i efektywne reagowanie na pojawiające się wyzwania w dziedzinie obronności staje się kluczowe, dlatego czekamy na kolejne innowacyjne rozwiązania oraz inicjatywy ze strony Komisji Europejskiej.
Podsumowując, biała księga "Gotowość 2030" oraz plan ReArm Europe to ambicje i działania, które mają na celu nie tylko wzmocnienie zdolności obronnych Europy, ale także rozwój współpracy międzynarodowej w zakresie obronności, co jest niezbędne w obliczu stających przed nami wyzwań.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
