Fotowoltaika w Europie: Kierunek 2030 i przyszłość energii odnawialnej
W obliczu kryzysu klimatycznego oraz malejących zasobów paliw kopalnych, zwiększenie udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym stanowi kluczowy krok w kierunku zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z ambicjami określonymi w strategii REPowerEU, do roku 2030 Europa planuje zainstalować niemal 600 GW mocy fotowoltaiki słonecznej, co uczyni jej głównym źródłem energii elektrycznej. W ostatnich latach, pomimo dynamicznego wzrostu tego sektora, pojawiają się wyzwania związane z opóźnionym rozwojem infrastruktury, które mogą wpłynąć na realizację ambitnych planów.
Rozwój sektora fotowoltaiki w Europie
SolarPower Europe, organizacja promująca energię słoneczną od 1985 roku, postawiła sobie za cel, aby do 2030 roku fotowoltaika stała się kluczowym źródłem energii elektrycznej na kontynencie. Ostatni raport tej organizacji, zatytułowany „Global Market Outlook for Solar Power 2025–2029”, ukazuje znaczący wzrost mocy zainstalowanej w fotowoltaice na świecie. W ubiegłym roku moc ta przekroczyła 2 TW, a w tym roku prognozy przewidują dodatkowe 655 GW. Eksperci wskazują, że te osiągnięcia stanowią istotny krok w kierunku dekarbonizacji gospodarki. Dalsze prognozy są równie obiecujące, wskazując na potencjał przekroczenia 8 TW mocy zainstalowanej do 2030 roku, pod warunkiem odpowiednich inwestycji i warunków regulacyjnych.
Zmiana w energetyce: Słońce zamiast węgla
Miniony rok przyniósł przełomowy moment w produkcji energii, kiedy to po raz pierwszy energia słoneczna wyprzedziła węgiel w Unii Europejskiej, osiągając 11% udziału w produkcji energii elektrycznej, w porównaniu do 10% dla węgla. Taki wynik to efekt rosnącej ilości instalacji fotowoltaicznych, które przyczyniły się do wzrostu udziału energii odnawialnej w całkowitym miksie energetycznym do 47%. Jeszcze pięć lat temu te proporcje wynosiły 34% dla energii odnawialnej i 39% dla paliw kopalnych. Również eksperci przyznają, że dzisiaj energia słoneczna odpowiada już za około 10% energii elektrycznej w Europie, co w ciągu najbliższej dekady, według prognoz, może wzrosnąć do 30%.
Wyzwania dla sektora energii słonecznej
Jednakże, mimo imponujących wyników, sektor fotowoltaiki stoi przed szeregiem wyzwań. Dyrektorka generalna SolarPower Europe, Walburga Hemetsberger, zwraca uwagę na to, że rozwój infrastruktury nie nadąża za rosnącym zapotrzebowaniem na energię elektryczną. Kluczowe dla dalszego wzrostu jest wprowadzenie większej elastyczności systemu energetycznego oraz elektryfikacja różnych sektorów gospodarki, w tym transportu, ogrzewania oraz przemysłu. W obliczu rosnącego zapotrzebowania na energię, konieczne jest także zwiększenie zdolności magazynowania energii, aby zapewnić stabilność dostaw.
Elektryfikacja gospodarki i elastyczność systemu
Zarówno rosnące ceny energii, jak i często zmienne koszty produkcji energii odnawialnej stanowią wyzwanie dla inwestorów. Dlatego niezbędna jest elastyczność systemu oraz inteligentne zarządzanie popytem na energię. Magazynowanie energii w formie akumulatorów może szybko odpowiadać na zmieniające się potrzeby rynku, a także przyczynić się do zwiększenia efektywności energetycznej. W kontekście rosnących negatywnych zjawisk, takich jak pojawianie się ujemnych cen energii, elastyczność systemu staje się kluczowa dla przyszłości sektora.
Rola magazynowania energii w transformacji energetycznej
Raport przygotowany przez Ember „European Electricity Review 2025” wskazuje na istotny wzrost udziału energii słonecznej w produkcji energii elektrycznej w Europie, który osiągnął już 11% w 2022 roku. Wzrost ten dotyczy wszystkich państw członkowskich, a energia wiatrowa przyczyniła się do osiągnięcia 17% w unijnym miksie energetycznym. Mimo że Unia Europejska kontynuuje transformację sektora energetycznego, tempo tego procesu różni się w zależności od rodzajów energii, co stawia przed sektorem wiatrowym szereg wyzwań związanych z infrastrukturą oraz procedurami wydawania pozwoleń.
Inwestycje w przyszłość energii odnawialnej
Ekspertka podkreśla, że inwestycje w rozwój infrastruktury oraz technologie magazynowania energii są kluczowe, i chociaż wymagają znacznych nakładów finansowych, z perspektywy długoterminowej przyniosą korzyści dla całego społeczeństwa. Dobrym przykładem efektywności połączenia energii słonecznej z systemami magazynowania jest zdolność do korzystania z energii nie tylko w momencie jej produkcji, co pozwala na lepsze zarządzanie zasobami i obniżenie kosztów.
Przyszłość fotowoltaiki w Polsce i Europie
Wśród liderów branży energii słonecznej w Europie niezmiennie znajdują się Niemcy oraz Hiszpania, jednak Polska także zajmuje wysoką lokatę, plasując się w czołowej piątce państw z najwyższym poziomem mocy zainstalowanej fotowoltaiki. Korzyści z rozwoju tego sektora są zauważalne nie tylko w kontekście dostępności energii, ale także znacząco wpływają na obniżenie cen energii, co jest korzystne dla gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw.
Podsumowanie: Przyszłość energii słonecznej w Europie
Energia słoneczna ma szansę stać się głównym źródłem energii elektrycznej w Europie do 2030 roku lub niedługo później. Przemiany w sektorze energetycznym oraz rosnąca rola energii odnawialnej są kluczowymi elementami transformacji, a ich przyszłość będzie w dużej mierze uzależniona od regulacji prawnych, rozwoju sieci oraz elastyczności systemu. Jak podkreśla Walburga Hemetsberger, pozostaje jedynie pytanie, w jakim tempie stanie się to rzeczywistością, aby przynieść korzyści zarówno gospodarstwom domowym, jak i przedsiębiorstwom działającym w Europie.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
