Przedłużenie umowy o transporcie drogowym między UE a Ukrainą: szansa czy zagrożenie dla polskich przewoźników?
W ostatnim czasie debata na temat umowy o transporcie drogowym między Unią Europejską a Ukrainą nabrała nowego wymiaru, po tym jak Parlament Europejski zdecydował o jej przedłużeniu do końca 2025 roku. Ta decyzja wzbudziła kontrowersje, szczególnie wśród polskich europosłów, którzy wskazują na negatywny wpływ na konkurencyjność krajowych firm transportowych. Przyjrzyjmy się bliżej tej sytuacji, analizując zarówno korzyści, jak i zagrożenia wynikające z tego przedłużenia.
Liberalizacja przewozów drogowych: tło oraz znaczenie
Umowa, która została zawarta w czerwcu 2022 roku, miała na celu uproszczenie i liberalizację przewozów drogowych towarów pomiędzy UE a Ukrainą. Dzięki temu znacznie ułatwiono transport nie tylko niezbędnych artykułów, jak paliwo czy pomoc humanitarna, ale również umożliwiono eksport ukraińskich produktów, takich jak zboża, rudy i stal, do krajów europejskich oraz poza granice UE. W pierwotnej wersji umowa miała obowiązywać do czerwca 2024 roku, jednak jej przedłużenie wywołało zaniepokojenie wśród przedstawicieli polskiego sektora transportowego.
Głos polskich europosłów: obawy dotyczące konkurencyjności
W kontekście głosowania w Parlamencie Europejskim, warto zacytować słowa Elżbiety Łukacijewskiej, posłanki do Parlamentu Europejskiego z ramienia Platformy Obywatelskiej. Podkreśliła ona, że powinna istnieć równowaga pomiędzy wspieraniem Ukrainy a ochroną krajowych firm transportowych. Jej argumentacja była dobitna: polscy przewoźnicy muszą przestrzegać rygorystycznych norm dotyczących kosztów, płac kierowców, ubezpieczeń oraz zasad emisyjności, podczas gdy ukraińscy przewoźnicy często tych wymogów nie muszą spełniać.
To zjawisko wprowadza poważne nierówności na rynku transportowym, co skutkuje coraz większym spadkiem udziału polskich firm w przewozach między Polską a Ukrainą. W ostatnich latach udział ten zmalał z 38% w 2021 roku do zaledwie 8% w 2023 roku. Taka tendencja rodzi pytanie o przyszłość polskiego transportu drogowego, a także o to, jakie kroki mogą zostać podjęte, aby zabezpieczyć polski rynek przed dalszą konkurencją ze strony Ukrainy.
Wsparcie dla Ukrainy a interesy gospodarcze Polski
Chociaż poparcie dla Ukrainy, szczególnie w obliczu obecnej sytuacji geopolitycznej, jest niezaprzeczalne, to nie można zaniedbywać wpływu takich decyzji na polską gospodarkę. Elżbieta Łukacijewska zaznaczyła, że wsparcie dla Ukrainy powinno iść w parze z ochroną polskiego przemysłu transportowego. W obliczu trudnej sytuacji na rynku, gdzie polscy przewoźnicy muszą borykać się z różnymi regulacjami, czyli opłacaniem nowoczesnych tachografów oraz przestrzeganiem przepisów dotyczących czasu pracy, przedłużenie umowy mogłoby stać się poważnym zagrożeniem dla ich działalności.
Analiza wpływu na rynek transportowy w Polsce
Według badań Ośrodka Studiów Wschodnich oraz danych Straży Granicznej RP można zauważyć, iż liberalizacja przewozów na linii UE–Ukraina miała daleko idące konsekwencje. Wzrost liczby granicznych przekroczeń przez pojazdy ciężarowe o 45,3% w latach 2021–2023 mówi sam za siebie. Obawy polskich przewoźników dotyczą nie tylko obecnej sytuacji, ale także przyszłości ich firm. Wzrost konkurencji z Ukrainy, gdzie koszty operacyjne są znacznie niższe, może prowadzić do dalszych spadków udziału polskich firm w rynku.
Jak Polska delegacja zamierza reagować?
W odpowiedzi na te zjawiska, polska delegacja w Parlamencie Europejskim zamierza podjąć działania mające na celu zwiększenie równowagi w umowie o transporcie drogowym między UE a Ukrainą. Wkrótce planowane jest przedstawienie swojego stanowiska europejskiemu komisarzowi ds. zrównoważonego transportu i turystyki. Kluczowe jest, aby przedłużenie umowy nie wpłynęło destrukcyjnie na polski sektor transportowy. Pragniemy, aby w przyszłości istniały jasne zasady, które będą chronić polskie firmy przed nieuczciwą konkurencją ze strony krajów trzecich.
Zakończenie: wnioski i przyszłość polskiego transportu
Podsumowując, przedłużenie umowy o transporcie drogowym między UE a Ukrainą z pewnością wywołuje szereg obaw wśród polskich przewoźników. Chociaż wsparcie dla Ukrainy jest kluczowe w obecnej sytuacji, to nie powinno odbywać się kosztem polskich firm transportowych. W dłuższej perspektywie, kluczem do równowagi na rynku transportowym jest stworzenie adekwatnych przepisów, które będą chronić lokalnych przedsiębiorców oraz ich miejsca pracy.
Polska delegacja ma przed sobą trudne zadanie, aby spróbować zrównoważyć te interesy i zapewnić, że polski sektor transportowy będzie miał możliwość dalszego rozwoju w otoczeniu większej konkurencji. Tylko poprzez zrozumienie złożoności tej sytuacji i podejmowanie działania w odpowiedzi na trendy rynkowe, Polska ma szansę utrzymać silną pozycję na europejskim rynku transportowym, w którym obecnie zauważalne są zarówno niebezpieczeństwa, jak i możliwości.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
