Zielona transformacja miast: Jak pożyczki BGK wspierają ekologiczne inwestycje
Zielona transformacja miast staje się coraz bardziej palącym tematem w kontekście współczesnych wyzwań ekologicznych. W Polsce, w odpowiedzi na te wyzwania, Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) uruchomił program pożyczek, które mają na celu wspieranie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Już ponad 1,2 tys. wniosków wpłynęło do BGK na pożyczki, których łączna wartość przekracza 6,4 miliarda złotych. W ramach całego programu, polskie samorządy oraz spółki komunalne mają możliwość pozyskania nawet do 40 miliardów złotych na preferencyjnych warunkach.
W marcu tego roku BGK podpisał osiem umów na zielone transformacje z czterema samorządami. W Szczytnie, na przykład, środki te umożliwią rekultywację centralnej części miasta, uwzględniając przy tym zabytkową wieżę ciśnień. Prof. Marta Postuła, pierwsza wiceprezes BGK, podkreśla możliwość uzyskania pożyczek od 2 milionów złotych, bez górnej granicy dla projektów. Samorządy mają również możliwość łączenia mniejszych projektów w jeden wniosek na tę kwotę, co sprzyja elastyczności w finansowaniu zielonych inwestycji.
Jednym z kluczowych elementów pożyczki wspierającej zieloną transformację miast jest fakt, że jest ona finansowana z Krajowego Planu Odbudowy oraz Zwiększania Odporności (KPO). Środki te można przeznaczyć na różnorodne projekty, które przyczyniają się do redukcji negatywnego wpływu działalności ludzkiej na środowisko oraz dążą do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Przykładem takich projektów jest rozwój odnawialnych źródeł energii, budowa zielonej infrastruktury czy też efektywna termomodernizacja.
Pożyczki te pokrywają do 100% kosztów inwestycji, a ich oprocentowanie wynosi zaledwie 0%. Istotnym aspektem jest także możliwość umorzenia 5% kwoty kapitału pożyczki dla jednostek samorządu terytorialnego, co otwiera nowe horyzonty dla realizacji projektów. Jak zaznacza prof. Postuła, dostępność tych środków sprawia, że samorządy mogą jednocześnie realizować inne, ważne dla społeczności lokalnych projekty, nie obciążając budżetów.
Rosnące zainteresowanie pożyczkami z KPO nabrało szczególnego znaczenia, zwłaszcza w kontekście opóźnienia w ich aktywacji, które miało miejsce od grudnia 2023 roku. W związku z tym, samorządy mają ograniczony czas na składanie wniosków oraz realizację projektów, ponieważ umowy dotyczące pożyczek można zawierać tylko do 31 sierpnia 2026 roku, a wszystkie inwestycje muszą zakończyć się do 31 grudnia 2030 roku. Warto jednak pamiętać, że pożyczka może wspierać również projekty, które zostały już rozpoczęte, o ile ich realizacja nie miała miejsca przed 1 lutego 2020 roku.
Z danych Banku Gospodarstwa Krajowego wynika, że do tej pory na program pożyczek wpłynęło 1260 wniosków od około 300 inwestorów publicznych na łączną kwotę 6,4 miliarda złotych. Umowy podpisane na początku marca przez przedstawicieli BGK i samorządów z czterech województw to dowód na to, jak szeroki wachlarz projektów można sfinansować z tych środków – od instalacji wodno-kanalizacyjnych, przez rewitalizację starych budynków, aż po rozbudowę infrastruktury transportu miejskiego.
Inwestycje te mają na celu poprawę jakości życia mieszkańców poprzez zwiększenie dostępności do czystej wody, wymianę oświetlenia ulicznego na energooszczędne rozwiązania oraz zabezpieczenie ich bezpieczeństwa na publicznych przestrzeniach. Przykładowo, w Kowalewie Pomorskim dzięki środkom z KPO będzie można zrealizować drugi etap adaptacji zabytkowego budynku sądu na nową Szkołę Muzyczną I stopnia, co z pewnością przyniesie korzyści lokalnej społeczności.
W Szczytnie rewitalizacja wieży ciśnień, która obecnie odgrywa niechlubną rolę w architekturze miasta, ma na celu stworzenie przestrzeni biologicznie aktywnej, w której mieszkańcy będą mogli korzystać z ogrodów wertykalnych oraz innych rozwiązań, promujących ekologię. Burmistrz Stefan Ochman zapowiada, że projekt obejmie także stworzenie campingu oraz placu wielofunkcyjnego, wszystko zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Aktualne raporty, takie jak ten przygotowany przez Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR, wskazują na rosnące zanieczyszczenie powietrza w miastach, problem wysp ciepła czy brak powierzchni biologicznie czynnych, które mogłyby zatrzymywać wodę opadową. Adekwatne przygotowanie miast na zmiany klimatyczne stało się kluczowym zagadnieniem polityki miejskiej na każdym poziomie. Kwestie te nie pozostają bez wpływu na komfort życia mieszkańców, dlatego też inwestycje w zieloną infrastrukturę są dziś niezwykle istotne.
Jak zaznacza burmistrz Szczytna, realizacja projektów w zakresie zielonej transformacji przyczynia się nie tylko do poprawy jakości życia mieszkańców, ale również stanowi przykład dla innych lokalnych samorządów, jak można efektywnie korzystać z dostępnych środków na poprawę jakości powietrza i wody oraz wdrażanie proekologicznych rozwiązań.
Podsumowując, zielona transformacja miast w Polsce nabiera dynamiki, a pożyczki od BGK na ten cel są szansą dla samorządów na realizację ważnych projektów, które wpłyną na poprawę jakości życia mieszkańców i ochronę środowiska. W obliczu nadchodzących wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi, takie działania stają się nie tylko potrzebą, ale i koniecznością, by miasta mogły funkcjonować w sposób zrównoważony i przyjazny dla ludzi oraz natury.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
