Energetyczna Przemiana: Polski Plan Społeczno-Klimatyczny na Rzecz Zrównoważonego Transportu
Polska, jako jeden z kluczowych graczy na europejskiej scenie, staje przed ogromnym wyzwaniem w kontekście transformacji energetycznej. Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, pod koniec czerwca br. zakończono konsultacje dotyczące Planu Społeczno-Klimatycznego (PSK), który ma na celu pozyskanie 65 miliardów złotych (około 11,4 miliarda euro) z unijnego Społecznego Funduszu Klimatycznego. Polska będzie największym beneficjentem tych środków. Niemniej jednak, wiele organizacji branżowych podkreśla, że podejmowane działania mogą okazać się niewystarczające w walce z ubóstwem transportowym, które dotyka miliony Polaków.
Psychologia Ubóstwa Transportowego: Czy Rząd Zrozumie Potrzeby Obywateli?
Choć 37,5% budżetu PSK ma być przeznaczone na bezpośrednie wsparcie osób znajdujących się w trudnej sytuacji, takie jak zagrożone ubóstwem transportowym, długo oczekiwana reakcja rządu w tej sprawie budzi wiele kontrowersji. Agata Wiśniewska-Mazur z Polskiego Stowarzyszenia Nowej Mobilności wskazuje, że zaledwie 21% całkowitego budżetu zostało przydzielone sektorowi transportu drogowego. To zaledwie 3,2 miliarda euro, co stanowi zaledwie 54% kwoty przewidzianej dla sektora budynków. Taka dysproporcja staje się jeszcze bardziej niepokojąca, gdyż około 15 milionów Polaków zmaga się z problemem ubóstwa transportowego.
Wprowadzenie ETS2: Wyzwania Przy Wzroście Kosztów Transportu
Nowy system handlu emisjami spalin (ETS2) ma rozpocząć funkcjonowanie w 2027 roku, obejmując nie tylko sektor transportu, ale również budownictwo. W przypadku drastycznych wzrostów cen gazu lub ropy naftowej w 2026, start systemu może zostać opóźniony na rok następny. Wprowadzenie ETS2 ma na celu zachęcenie do inwestycji w ekologiczne środki transportu, jednak wywoła także wzrost kosztów eksploatacji dla pojazdów spalinowych, zwłaszcza tych starszych. Mieszkańcy mniejszych miejscowości i wsi mogą znaleźć się w trudnej sytuacji, gdyż brak alternatyw w postaci transportu publicznego może utrudnić im regularne dojazdy do większych ośrodków.
Wsparcie dla Transportu Niskoemisyjnego: Zrównoważony Rozwój czy Przeszkoda?
Zauważalnym elementem planu jest proponowane wsparcie dla niskoemisyjnych autobusów zasilanych gazem ziemnym. Zdaniem Wiśniewskiej-Mazur, to podejście jest sprzeczne z unijnymi celami klimatycznymi i grozi odrzuceniem projektu przez Komisję Europejską. Warto podkreślić, że inwestycje powinny być skierowane na nowoczesne technologie, a nie na te związane z paliwami kopalnymi. Branża nowej mobilności apeluje o zwiększenie budżetu dla transportu drogowego oraz o rezygnację z dofinansowania technologii, które już wkrótce mogą stać się przestarzałe.
Nowe Inwestycje dla Ruchu Rowerowego: Szansa na Zrównoważony Transport
Plan Społeczno-Klimatyczny przewiduje również wsparcie dla rozwoju infrastruktury rowerowej. Inwestycje w drogi dla rowerów i parkingi rowerowe, zwłaszcza w obszarach borykających się z ubóstwem transportowym, mają potencjał, aby poprawić dostępność do niskoemisyjnych form mobilności. Sieciowe podejście do planowania tych inwestycji, z uwzględnieniem lokalnych potrzeb mieszkańców, zwiększa szanse na efektywność wdrażanych rozwiązań.
Wnioski z Konsultacji: Co Należy Zmienić?
Zdaniem ekspertów w konsultacjach PSK, dokument wymaga istotnych zmian. Należy sprecyzować wytyczne dotyczące skali i funkcji planowanych systemów roweru publicznego, aby uniknąć ryzyka rozproszenia funduszy na projekty o charakterze rekreacyjnym, zamiast transportowym. Warto również zwrócić uwagę na zbyt szeroki przedział kosztów jednostkowych dla systemów rowerowych, co może wpłynąć na efektywność inwestycji.
Wnioski
W obliczu złożonych wyzwań związanych z ubóstwem transportowym oraz rosnącymi kosztami energetycznymi, Polska musi podjąć zdecydowane kroki ku zrównoważonemu transportowi. Kluczem do sukcesu będzie nie tylko pozyskanie funduszy, ale także mądre zarządzanie nimi oraz dostosowanie działań do rzeczywistych potrzeb obywateli. Dobrze zaplanowana infrastruktura rowerowa, wsparcie dla transportu publicznego i innowacyjne technologie mogą stać się fundamentem dla przyszłej mobilności w Polsce.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
