Porozumienie paryskie: Klucz do zrównoważonej przyszłości
W obliczu rosnącego zagrożenia zmianami klimatycznymi, porozumienie paryskie uchodzi za jedno z najważniejszych osiągnięć współczesnej polityki międzynarodowej. Z danych Climate Action Tracker wynika, że do końca lutego bieżącego roku jedynie 18 państw, które podpisały to porozumienie, dokonało aktualizacji swoich planów dotyczących realizacji celów klimatycznych do 2035 roku. Choć postępy w walce z emisjami CO2 są niezadowalające, eksperci, w tym Kamil Wyszkowski z UN GCNP, nie bagatelizują tego dokumentu. Uważa on, że wycofanie się Stanów Zjednoczonych z porozumienia nie osłabi jego znaczenia ani nie wpłynie negatywnie na globalne działania na rzecz ochrony klimatu.
Ambitne cele i globalne wyzwania
W 2023 roku wszystkie państwa świata zobowiązały się do przedstawienia zaktualizowanych planów związanych z realizacją celów klimatycznych do roku 2035. W ramach systemu ONZ odbywają się analizy, które mają ocenić, jak ambitnie i rzetelnie są one przygotowane. Raport Gap Emissions Report, publikowany co roku przed szczytem klimatycznym, ma na celu zrozumienie rozbieżności pomiędzy deklaracjami polityków a rzeczywistymi działaniami. Aby skutecznie powstrzymać globalny wzrost temperatury do 1,5°C w porównaniu do poziomów z okresu przedprzemysłowego, konieczne są zdecydowane kroki.
Jak wskazuje Wyszkowski, bogatsze, rozwinięte kraje, które odpowiadają za około 86% światowych emisji gazów cieplarnianych, posiadają środki na finansowanie swojej transformacji. Przykładowo, mechanizm wyrównawczy, taki jak Loss and Damage Fund, stworzony na COP27, ma na celu dostarczenie około 300 miliardów dolarów rocznie, aby wspierać biedniejsze państwa w przeprowadzeniu niezbędnych zmian.
Sukcesy i wyzwania porozumienia paryskiego
Porozumienie paryskie, przyjęte w 2015 roku przez 196 państw, jest uznawane za ważny krok ku globalnym wysiłkom w walce ze zmianami klimatycznymi. Jednak globalne emisje gazów cieplarnianych nadal rosną. W 2023 roku odnotowano rekordowe wartości, osiągając 57,1 gigaton CO2 ekwiwalentnych, co stanowi wzrost o 1,3% w porównaniu do roku poprzedniego. Eksperci ostrzegają, że jeśli obecne polityki klimatyczne nie zostaną zaostrzone, temperatura światowa może wzrosnąć o 3,1°C do końca XXI wieku, co znacząco przekroczy cele ustalone w porozumieniu paryskim.
Zgodnie z danymi naukowców, aby ograniczyć wzrost temperatury do 1,5°C, globalne emisje muszą spaść o 42% do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 2019 roku. Alternatywny scenariusz, zakładający wzrost temperatury do 2°C, wymaga redukcji na poziomie 28%. Warto zaznaczyć, że do 2035 roku wymagane są roczne redukcje wynoszące odpowiednio 7,5% i 4%.
Decyzje polityczne a realne działania
Przed zbliżającym się COP30 w Brazylii, kraje sygnatariusze mają przedstawić aktualizację swoich planów w kontekście porozumienia paryskiego. Climate Action Tracker wskazuje, że jak dotąd zaledwie 18 państw podjęło tę inicjatywę. Co istotne, Stany Zjednoczone, jeden z największych emitentów CO2 na świecie, po raz kolejny wycofały się z porozumienia, co prowadzi do pytań o przyszłość globalnych działań na rzecz klimatu.
Jak zauważa Wyszkowski, mimo decyzji Donalda Trumpa, globalne działania na rzecz ochrony klimatu nie ustały. W 2017 roku wiele stanów i miast w USA podjęło decyzję o kontynuowaniu działań na rzecz klimatu, niezależnie od polityki administracji federalnej. Współpraca między różnymi podmiotami oraz zobowiązania gubernatorów, takich jak Nowy Jork, pokazują, że lokalne działania mogą równoważyć kryzys na poziomie krajowym.
Przemiany w amerykańskim sektorze energii
Decyzje polityczne, takie jak wycofanie się USA z porozumienia paryskiego, są ściśle związane z wcześniejszą kampanią Donalda Trumpa, która promowała paliwa kopalne i deregulację sektora energetycznego. Jednak niezależnie od podejmowanych działań, rynek zielonych technologii w USA rośnie w siłę, generując znaczące przychody. W 2016 roku amerykańska gospodarka opierała się w 32% na węglu, podczas gdy obecnie ten odsetek spadł do niecałych 15%. Udział energii wiatrowej wzrósł z 5% w 2016 roku do ponad 12% dzisiaj.
Pomimo wycofania się z porozumienia, wiele amerykańskich firm korzysta z inicjatyw ekologicznych, co prowadzi do ich wzrostu. Sektor zielonych technologii spełnia również istotną rolę w krajowej gospodarce. Równocześnie, eksperci twierdzą, że administracja nie może ignorować znaczenia tego sektora, który przyczynia się do przekształcenia amerykańskiego rynku pracy.
Wiedza i odpowiedzialność międzynarodowa
Z perspektywy globalnej, porozumienie paryskie jest symbolem jedności i odpowiedzialności międzynarodowej. Wyszkowski podkreśla, że niezależnie od politycznych turbulencji, przesłanie porozumienia jest nadal aktualne. Jego znaczenie wykracza poza granice państwowe i wymaga współpracy oraz zaangażowania wszystkich stron.
W obliczu złożoności problemów klimatycznych kluczowe staje się wypracowanie konsensusu międzynarodowego oraz mechanizmów, które dostarczą wsparcia zarówno krajom rozwiniętym, jak i tym z Globalnego Południa. Zrozumienie, że zmiana klimatu dotyczy nas wszystkich, może stanowić fundament dla przyszłych działań.
Podsumowanie: Wspólna droga ku zrównoważonemu rozwojowi
Porozumienie paryskie dostarcza ram, które umożliwiają krajom współpracę w walce ze zmianami klimatycznymi. Jednak sukces tej inicjatywy zależy od ambitnych działań i zaangażowania wszystkich współczesnych społeczeństw. Tak kompleksowy i ambitny projekt, jakim jest porozumienie paryskie, wymaga nie tylko chęci, ale także współpracy międzynarodowej i adekwatnego finansowania. Tylko w ten sposób możliwe będzie osiągnięcie naprawdę zrównoważonej przyszłości dla wszystkich.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
