Nowe możliwości w Polskim Planie Społeczno-Klimatycznym: wyzwania i szanse
Plany rządu dotyczące transformacji transportu w Polsce mają ogromne znaczenie dla przyszłości zarówno ekologicznej, jak i społecznej. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej z końcem czerwca ogłosiło zakończenie konsultacji dotyczących Planu Społeczno-Klimatycznego, który będzie miał kluczowy wpływ na pozyskanie 65 miliardów złotych na różne programy wspierające walkę z ubóstwem transportowym. Pomimo ogromnych możliwości, pojawiają się również liczne wątpliwości i zastrzeżenia ze strony branży transportowej oraz eksperckiej.
Priorytety wsparcia w nowym planie
Plan Społeczno-Klimatyczny (PSK) skupia się na różnych sektorach, jednak krytyka skierowana jest głównie na niewystarczające środki przeznaczone dla transportu drogowego. Tylko 21 procent całego budżetu ma trafić na ten sektor, co zdaniem ekspertów jest rażąco niskie, zwłaszcza że problem ubóstwa transportowego dotyka nawet 15 milionów Polaków. Przyznawana kwota zaledwie 3,2 miliarda euro na transport, to o 46 procent mniej niż fundusze przeznaczone na sektor budynków.
Wprowadzenie ETS2: nowe wyzwania dla branży transportowej
Nowy system handlu emisjami (ETS2) ma wystartować w 2027 roku, obejmując zarówno sektor transportu, jak i budownictwa. Istnieje jednak ryzyko, że w przypadku wysokich cen paliw jego wdrożenie może opóźnić się do 2028 roku. Parlament Europejski wprowadził Społeczny Fundusz Klimatyczny, mający wspierać gospodarstwa domowe i małe przedsiębiorstwa. Podczas gdy Polska jest największym beneficjentem tego funduszu, jego środki będą pochodziły ze sprzedaży praw do emisji.
Krytyka i postulaty ekspertów
Agata Wiśniewska-Mazur, przedstawicielka Polskiego Stowarzyszenia Nowej Mobilności, podkreśla, że transportowe propozycje w PSK są niewystarczające wobec skal wyzwań. Postulują oni o zwiększenie budżetu dla transportu drogowego oraz wycofanie wsparcia dla autobusów niskoemisyjnych zasilanych paliwami kopalnymi. Przyznają, że rząd dostrzega problem, ale dostateczne wsparcie dla użytkowników z niższymi dochodami jest kluczowe.
Alternatywy dla tradycyjnego transportu
Wsparcie dla ekologicznych środków transportu jest kluczowe, jednak wprowadzenie ETS2 oznacza także wzrost kosztów eksploatacji pojazdów spalinowych. Może to utrudnić dostęp do transportu publicznego w regionach, gdzie nie istnieją inne alternatywy. Z kolei propore płatności za niskoemisyjne autobusy napotykają na zastrzeżenia, ponieważ mogą być sprzeczne z unijnymi celami klimatycznymi.
Problemy z dostępnością i infrastrukturą
Branża nowej mobilności z niepokojem zwraca uwagę na brak programów społecznych, takich jak leasing pojazdów elektrycznych, które funkcjonują z powodzeniem w innych krajach, na przykład we Francji. Wsparcie mobilności współdzielonej oraz budowa infrastruktury ładowania są postrzegane jako kluczowe elementy.
Potencjał rozwoju infrastruktury rowerowej
Plan zakłada również wsparcie dla rozwoju infrastruktury rowerowej, co jest kluczowe w kontekście coraz większego zainteresowania alternatywnymi formami transportu. Inwestycje w drogi rowerowe oraz systemy publicznych rowerów mają zaspokoić rosnące potrzeby mieszkańców, w szczególności tych z obszarów zagrożonych ubóstwem transportowym. Istotne jest, aby działania te były zgodne z lokalnymi potrzebami i warunkami.
Opinie ekspertów na temat przyszłości mobilności w Polsce
Eksperci Zespołu Doradców Gospodarczych TOR dostrzegają potencjał PSK w wsparciu ruchu rowerowego, lecz pod warunkiem, że inwestycje będą dobrze zaplanowane i zgodne z rzeczywistymi potrzebami mieszkańców. Wdrożone rozwiązania powinny być zintegrowane z istniejącymi systemami transportowymi, aby zmniejszyć ryzyko nieefektywnego wydawania funduszy.
Warto również zauważyć, że inwestycje w mobilność powinny uwzględniać szerszy kontekst lokalnych strategii i zrównoważonego rozwoju. Równocześnie kluczowym elementem przyszłych działań powinno być tak zwane "transport na żądanie", które ma szansę na większą implementację w Polsce.
Zmiany mentalności i potrzeb użytkowników transportu
W obliczu wprowadzających się zmian w. PSK, zmiana podejścia do transportu publicznego oraz indywidualnego staje się kluczowa. Nie tylko ze względu na rosnące koszty, ale także na potrzeby użytkowników, którzy pragną bardziej dostępnych i przystępnych form mobilności. Profesjonalne wsparcie dla innowacyjnych projektów oraz zrównoważone inwestycje mogą przynieść długotrwałe korzyści dla społeczeństwa.
Wnioskując, Polska stoi przed wieloma wyzwaniami, ale także przed ogromnymi możliwościami związanymi z implementacją Planu Społeczno-Klimatycznego. Kluczowe jest monitorowanie postępów i dostosowywanie strategii w zależności od zmieniających się warunków i potrzeb mieszkańców, aby ciągłe dążenie do zrównoważonej mobilności stało się realnym celem, mogącym przynieść korzyści nie tylko dla środowiska, ale także dla jakości życia obywateli.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
