Zwiększ świadomość na temat kleszczowego zapalenia mózgu – dlaczego szczepienie jest kluczowe?
Kleszcze, te małe, niepozorne stworzenia, mogą wydawać się mało groźne, ale w rzeczywistości skrywają w sobie potężne zagrożenie dla zdrowia człowieka. Niestety, jak wynika z danych opracowanych przez Ośrodek Badań Socjomedycznych Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych na Uniwersytecie Warszawskim, tylko co dziesiąty Polak zdecydował się na szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM). Ta niepokojąca tendencja utrzymuje się mimo rosnącej obawy społeczeństwa o kleszcze i choroby przez nie przenoszone. Dlaczego tak się dzieje, a co możemy zrobić, aby poprawić sytuację?
Wysoka świadomość zagrożenia, niska liczba szczepień
Temat kleszczy oraz chorób z nimi związanych budzi niepokój w społeczeństwie. Z badania wykonanego przez wspomniany ośrodek wynika, że ponad 70 procent Polaków zna kleszczowe zapalenie mózgu i zdaje sobie sprawę z ciężkich konsekwencji, jakie może nieść. Jednak stojący za tym lęk nie przekłada się na realne działania – wyniki również pokazują, że zaledwie 10 procent populacji jest zaszczepione, co jest alarmująco niskim wskaźnikiem w porównaniu z rosnącą liczbą zachorowań.
Profesorka Joanna Zajkowska, specjalistka chorób zakaźnych z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, zaznacza, że wirus kleszczowego zapalenia mózgu jest obecny w całym kraju. Sugeruje to, że każdy z nas jest potencjalnie narażony na zakażenie.
Obawy związane z kleszczami – mit czy rzeczywistość?
Kleszcze są często kojarzone z lasami, co jest błędnym przekonaniem. W rzeczywistości te pajęczaki można spotkać także w parkach miejskich oraz ogrodach. Kleszcze rozprzestrzeniają się dzięki ptakom oraz drobnym zwierzętom, co oznacza, że nawet osoby pozostające w miastach są narażone na ich ukąszenia. W tej sytuacji odpowiednie działania profilaktyczne, takie jak szczepienie, stają się kluczowe.
Kleszczowe zapalenie mózgu może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym do zapalenia mózgu, które objawia się porażeniami kończyn oraz trudnościami w oddychaniu, a w najcięższych przypadkach może wymagać hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii. Niestety, w przypadku KZM nie ma dostępnego leczenia przyczynowego, co czyni szczepienie jedyną skuteczną formą prewencji.
Potrzeba informacji i promowania szczepień
Kwestia niskiej wyszczepialności Polaków w odniesieniu do kleszczowego zapalenia mózgu nie jest jedynie skutkiem braku chęci do szczepień, lecz także wynika z braku informacji. Jak podkreśla prof. Tomasz Sobierajski z Uniwersytetu Warszawskiego, wiele osób nie dowiaduje się od swoich lekarzy o konieczności zaszczepienia się. Co więcej, znakomita większość jest narażona na kontakt z kleszczami, a jednak niewiele osób podejmuje kroki, aby się ochronić. W sytuacji, gdy tylko 6,1 procent Polaków otrzymało zalecenie szczepienia od lekarza, trzeba zastanowić się, jak można poprawić dostępność informacji zdrowotnej.
Niepokojący wydaje się także fakt, że chociaż wiele osób, szczególnie właścicieli psów, zdaje sobie sprawę z zagrożeń związanych z kleszczami, tylko niecałe 12 procent z nich zdecydowało się na szczepienie. Właściciele psów są jedną z grup najbardziej narażonych, więc kluczowe jest, aby takie osoby były odpowiednio informowane o możliwościach ochrony zdrowia ich i ich pupili.
Nowe możliwości w dziedzinie profilaktyki
W ostatnich latach znacząco zmieniły się regulacje dotyczące szczepień przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Dzięki nowym prawom, kwalifikacja do szczepienia oraz podanie iniekcji mogą odbywać się nie tylko w gabinetach lekarskich, ale także w aptekach. Tego rodzaju zmiany znacznie zwiększają dostępność szczepionek i mogą promować większą liczbę osób decydujących się na szczepienie.
Jak zauważa prof. Joanna Zajkowska, możliwość szczepienia w aptekach to dogodna opcja dla wielu osób, które chcą się zaszczepić, ale z różnych względów odkładają tę decyzję na później. Taka łatwość dostępu do szczepień może przełożyć się na wzrost liczby osób chroniących się przed chorobą.
Epidemiologia kleszczowego zapalenia mózgu w Polsce
Dane z Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH-PIB jasno pokazują niepokojący wzrost liczby zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu. W 2019 roku odnotowano 265 przypadków, a w 2022 roku liczba ta wzrosła do 445. W 2024 roku istnieje realna szansa, że liczba zakażeń sięgnie niemal 800. Już w samym początku roku 2024, w styczniu i lutym, zarejestrowano 31 przypadków zakażeń, co pokazuje rosnący wyraźnie trend.
Podsumowanie
Kleszczowe zapalenie mózgu to poważne zagrożenie dla zdrowia, z którym należy walczyć, podnosząc świadomość o tym schorzeniu oraz o konieczności szczepień. Mimo że Polacy zdają sobie sprawę z zagrożeń związanych z kleszczami, ich działania w postaci szczepień pozostają na alarmująco niskim poziomie. Ważne jest, aby lekarze wspierali pacjentów w podejmowaniu decyzji dotyczących szczepień, dostarczając im rzetelne informacje. Zmiany w przepisach prawnych, umożliwiające szczepienie w aptekach, mogą stać się kluczem do zwiększenia liczby zaszczepionych i skutecznej prewencji kleszczowego zapalenia mózgu. Nasze zdrowie i bezpieczeństwo nie powinny być kwestią przypadku, a dobrze przemyślanej decyzji.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
