Niedożywienie a zdrowie: Kluczowa rola żywienia klinicznego w terapii pacjentów
Niedożywienie staje się poważnym problemem w polskich szpitalach, gdzie niemal co trzeci hospitalizowany pacjent przybywa do placówki w złym stanie odżywienia. Alarmujące dane wskazują, że problem ten pogłębia się podczas hospitalizacji, osiągając nawet 50% chorych przed wypisem. Eksperci podkreślają nie tylko znaczenie żywienia klinicznego dla skuteczności terapii, ale także zauważają, że wciąż jest ono niedoceniane w polskim systemie ochrony zdrowia.
Wzrost liczby pacjentów niedożywionych
Według dr. Aleksandry Kapały, kierownika Kliniki Diagnostyki Onkologicznej w Narodowym Instytucie Onkologii, problem niedożywienia w polskich szpitalach jest skrajnie poważny. Niedożywienie dotyczy 30% ogółu chorych, ale w przypadku pacjentów onkologicznych, do 90% z nich może doświadczać niedoborów, co wpływa negatywnie na ich proces leczenia. Statystyki są przytłaczające: w 2023 roku w szpitalach ogólnych leczono 7 159 500 osób, a blisko 70% Polaków cierpi na zaburzenia odżywiania.
Konsekwencje niedożywienia
Niedożywienie prowadzi do poważnych komplikacji w leczeniu, w tym do zwiększonej częstości zakażeń, trudności w gojeniu ran oraz dłuższego okresu rekonwalescencji po zabiegach, takich jak radioterapia. Problemy zdrowotne związane z niedożywieniem mogą uniemożliwić kontynuację terapii onkologicznej, drastycznie obniżając jakość życia pacjentów.
Brak skutecznego leczenia żywieniowego
Mimo rozwoju systemu opieki zdrowotnej, aż 80% chorych w Polsce nie otrzymuje odpowiedniego leczenia żywieniowego. To niedopatrzenie włącza nie tylko pacjentów z nowotworami, ale i tych z innymi schorzeniami wymagającymi wsparcia dietetycznego, co jest niezwykle niepokojące.
Ocena stanu odżywienia pacjentów
Zgodnie z przepisami Ministerstwa Zdrowia z 2012 roku, każdy pacjent hospitalizowany w szpitalu ma być poddawany obowiązkowej ocenie stanu odżywienia. W tym celu zastosowanie znajdują skale NRS 2002 i SGA, które wskazują na potrzebę leczenia żywieniowego w przypadku zauważenia niedoborów.
Możliwości leczenia żywieniowego
W sytuacji, gdy pacjenci nie są w stanie sprostać zapotrzebowaniu na składniki odżywcze drogą doustną, dostępne są różne formy wsparcia żywieniowego. Dietetycy rozpoczynają proces diagnozy poprzez wywiad żywieniowy, co pozwala na lepsze zrozumienie potrzeb chorego. Czasami wystarczy odpowiednia dieta doustna, wzmocniona substratami odżywczymi, by zaspokoić ich potrzeby, co dotyczy aż 70–80% przypadków.
Żywienie dojelitowe i pozajelitowe
U pacjentów, u których żywienie doustne nie jest możliwe, w szczególności tych z nowotworami głowy i szyi czy przełyku, wprowadza się alternatywne rozwiązania, takie jak żywienie dojelitowe. Możliwe jest stosowanie zgłębników tymczasowych, jak i długoterminowych. Gdy przewód pokarmowy okazuje się niewydolny, lekarze proponują żywienie pozajelitowe, czyli podawanie składników odżywczych bezpośrednio do krwiobiegu.
Refundacja terapii żywieniowej
W Polsce leczenie żywieniowe, zarówno dojelitowe, jak i pozajelitowe, jest w pełni refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, z wyłączeniem doustnych suplementów pokarmowych. Oznacza to, że odpowiednia opieka żywieniowa powinna być dostępna dla każdego pacjenta wymagającego wsparcia.
Kluczowa rola żywienia klinicznego
Specjaliści zauważają, że żywienie kliniczne powinno być traktowane jako istotny element terapii. Dobre przygotowanie pacjenta oraz zapewnienie mu prawidłowego stanu odżywienia mają bezpośredni wpływ na tolerancję leczenia, co przekłada się na lepsze wyniki kliniczne. Z biegiem lat rola dietetyków w procesie leczenia rośnie i coraz częściej staje się standardem w polskich praktykach medycznych.
Wnioski
Niedożywienie stanowi poważne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia, jednak odpowiednia ocena stanu odżywienia pacjentów oraz wprowadzenie skutecznych programów żywieniowych ma potencjał, by poprawić wyniki terapeutyczne i jakość życia pacjentów. Inwestycja w żywienie kliniczne to inwestycja w zdrowie społeczeństwa, która w dłuższej perspektywie przyniesie korzyści zarówno pacjentom, jak i systemowi opieki zdrowotnej.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
