Mobbing w miejscu pracy: problem, z którym musimy się zmierzyć
Problem mobbingu w środowisku pracy to zjawisko, które dotyka znaczną część społeczeństwa. Jak wynika z raportu „Mobbing w środowisku pracy”, ponad 90 proc. pracowników przynajmniej raz w życiu doświadczyło sytuacji, które można by zakwalifikować jako mobbing. Niestety, wiele osób nie zgłasza tych przypadków z uwagi na brak zaufania do instytucji, które powinny zapewnić im wsparcie. Zapis w Kodeksie pracy, który nakazuje pracodawcom przeciwdziałanie mobbingowi, jest nieprecyzyjny i nie wskazuje, jak dokładnie powinno to wyglądać. Jak komentuje Marcin Stanecki, Główny Inspektor Pracy, sytuacja jest skomplikowana, a wymogi prawne dotyczące udowodnienia mobbingu mogą być zniechęcające dla poszkodowanych.
Definicja mobbingu i jej skomplikowanie w praktyce
W Kodeksie pracy definicja mobbingu zawiera wiele nieostrych pojęć, które mogą prowadzić do nieporozumień. Z perspektywy prawnej, aby móc dochodzić swoich praw przed sądem, poszkodowany musi udowodnić, że zostały spełnione wszystkie przesłanki wymienione w artykule Kodeksu. Co gorsza, tylko 31 proc. osób, które zaznały mobbingu, zgłasza ten fakt, a zaledwie 18 proc. otrzymało wsparcie.
Trudna sytuacja ofiar mobbingu
Mobbing to nie tylko problem prawny, ale również emocjonalny. Osoby narażone na takie zachowania często borykają się z długotrwałym stresem, który negatywnie wpływa na ich zdrowie psychiczne i fizyczne. W badaniu „Pracować po ludzku” ponad 66 proc. pracowników przyznało, że doświadczyło zastraszania, które skutkuje obniżoną samooceną i izolacją. W sytuacji, gdy mobberem najczęściej okazują się średnio szczeblowi menedżerowie, trudno jest walczyć z zachowaniami, które przynoszą firmie wysokie wyniki finansowe, a które jednocześnie niszczą zdrowie ich podwładnych.
Nieefektywność systemu prawnego
Kodeks pracy w kontekście mobbingu jest nieprecyzyjny i ogranicza się do jednego zdania, które nie dostarcza wystarczających informacji na temat skutecznych działań, jakie powinien podjąć pracodawca. Część firm podejmuje wysiłki w celu stworzenia procedur przeciwdziałania mobbingowi, jednak dane pokazują, że tylko 43 proc. organizacji posiada politykę antymobbingową, a tak naprawdę wiele osób nie ma pojęcia, czy w ich firmie takie procedury istnieją.
Niekorzystna rola inspekcji pracy
Państwowa Inspekcja Pracy, która powinna pełnić funkcję kontrolną, również zmaga się z ograniczeniami. Jak wskazuje Marcin Stanecki, inspekcja nie ma środków o charakterze władczym, co sprawia, że jej działania są zazwyczaj łagodne i nieprzekonywujące. Osoby, które doświadczyły mobbingu, często decydują się na drogę sądową, która jest czasochłonna i skomplikowana. Kryteria wygranej są minimalne, a odszkodowania, które można uzyskać, nie zawsze wystarczają na pokrycie kosztów rehabilitacji psychicznej czy zdrowotnej.
Skutki mobbingu dla zdrowia pracowników
Mobbing ma poważne konsekwencje zdrowotne. Ponad 70 proc. badanych odczuwa objawy fizyczne związane z długotrwałym stresem, takie jak bóle głowy, nadciśnienie czy problemy z apetytem. Tego rodzaju problemy zdrowotne mogą prowadzić do poważniejszych schorzeń, w tym do zawałów serca czy arytmii. Niestety, wiele osób z takich dolegliwościami nie zgłasza się do specjalistów, co może pogłębiać ich stan zdrowia.
Nadużywanie pojęcia mobbingu
Zjawisko mobbingu bywa nadużywane, co dodatkowo komplikuje sytuację. Często jest to wykorzystywane przez osoby, które tracą pracę, aby uzyskać odszkodowanie. Przykładem jest sytuacja w jednej z firm, gdzie zakazano przychodzenia do pracy z psami, co wywołało skargę na mobbing. Pojęcie mobbingu jest w takich przypadkach nadużywane i używane jako narzędzie w walce z pracodawcą, co może prowadzić do stygmatyzacji rzeczywistych ofiar.
Reformy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad reformą przepisów dotyczących mobbingu. W planach jest uproszczenie definicji oraz wykluczenie incydentalnych i jednorazowych zachowań, a także wprowadzenie obowiązku określenia zasad przeciwdziałania mobbingowi w regulaminie pracy. To krok w dobrym kierunku, mający na celu ochronę ofiar mobbingu oraz unikanie nadużyć.
Podsumowanie: Czas na zmiany
Mobbing w miejscu pracy to zjawisko, które wymaga zdecydowanej reakcji zarówno ze strony pracodawców, jak i instytucji rządowych. Wprowadzenie bardziej klarownych przepisów oraz edukacja pracowników na temat ich praw i możliwości jest kluczowe w walce z tym problemem. Ostatecznie to zdrowie i dobre samopoczucie pracowników powinno być w centrum zainteresowania każdej organizacji. Warto podejmować wysiłki, aby stworzyć środowisko pracy, w którym każdy czuje się bezpieczny i doceniany.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
