Kryzys wodny w Polsce: Jak lasy i mokradła mogą uratować naszą przyszłość?
W obliczu kryzysu wodnego oraz trwających lat suszy hydrologicznych, lasy w Polsce stają się naturalnymi gąbkami, które zatrzymują i magazynują wodę. Niestety, zmiany klimatyczne oraz rosnąca liczba pożarów lasów zakłócają tę funkcję, prowadząc do poważnych konsekwencji dla środowiska. Od początku 2025 roku do września w całej Europie odnotowano 2076 pożarów, co pokazuje, jak poważny jest to problem.
W Polsce susza hydrologiczna objawia się znacznym obniżeniem stanu wód w rzekach i zbiornikach wodnych. Jak informuje IMGW-PIB, w tym roku sytuacja na Wiśle osiągnęła jeden z najniższych poziomów w historii pomiarów, zaledwie 4 cm we wrześniu. Eksperci wskazują, że ponad 300 stacji hydrologicznych świadczy o ekstremalnie niskim przepływie wód, co stawia Polskę w obliczu poważnych zagrożeń środowiskowych.
Anna Zalewska, posłanka do Parlamentu Europejskiego, zwraca uwagę na potrzebę inwestycji w lasy i ich zdolności do zatrzymywania wody. Jednak Ministerstwo Klimatu, mimo prowadzonych działań, nie wprowadza inwestycji niezbędnych do ochrony lasów przed skutkami zmian klimatu. Warto podkreślić, że Lasy Państwowe od lat podejmują różne inicjatywy, aby poprawić bilans wodny w lasach oraz dostosować się do zmieniających się warunków klimatycznych. Program „Lasy dla mokradeł” to jeden z projektów, który ma na celu rekultywację terenów podmokłych.
Mokradła mają niezwykle istotną rolę w ekosystemie, działając jak naturalne gąbki, które zatrzymują wodę podczas opadów i powoli uwalniają ją w okresach suszy. W Polsce szacuje się, że obszar mokradeł wynosi około 4,4 mln ha. Lasy Państwowe zarządzają blisko jedną czwartą tej powierzchni. Na działania związane z programem, którego celem jest ochrona mokradeł, przeznaczono ponad 117 milionów złotych, a część środków pochodzi z funduszy unijnych.
Europa może uczyć się od Polski w zakresie ochrony lasów i edukacji społeczeństwa. Zalewska zwraca uwagę na kluczowe znaczenie monitorowania stanu lasów oraz edukacji mieszkańców w celu zapobiegania pożarom. Potrzebne są nie tylko odpowiednie przepisy prawne, ale także szybka reakcja w sytuacjach kryzysowych związanych z pożarami. Według danych EFFIS, w tym roku spłonęło 1 015 084 ha powierzchni leśnych, co jest znacznie wyższe od średniej z lat wcześniejszych.
Kwestie związane z pożarami lasów, ich ochroną oraz wspieraniem bioróżnorodności stają się kluczowe. W debacie parlamentarnej pojawiają się różnorodne stanowiska – od tych, które opowiadają się za ochroną lasów przed ingerencją człowieka, aż po te, które widzą w ludziach potencjał do zarządzania lasami w sposób zrównoważony. Zgodnie z nową strategią leśną przyjętą w ramach Zielonego Ładu, Unia Europejska planuje zwiększenie terenów chronionych i sadzenie trzech miliardów drzew, co ma na celu wzmocnienie ochrony lasów europejskich oraz adaptację do zmieniającego się klimatu.
Nie tylko same lasy, ale również obszary otaczające je, takie jak tereny podmokłe, odgrywają istotną rolę w ochronie środowiska. W miastach, zabetonowanych przestrzeniach, ważne jest, aby tworzyć miejsca zieleni, które wspierają bioróżnorodność i pomagają w walce ze zmianami klimatycznymi. Potrzebne są jednak odpowiednie nakłady finansowe oraz współpraca między różnymi instytucjami w celu wprowadzenia skutecznych działań na rzecz ochrony środowiska.
Według „Rocznika Statystycznego Leśnictwa 2024” przygotowanego przez GUS, powierzchnia lasów w Polsce wynosi 9284 tys. ha, co daje nieco ponad 0,25 ha na jednego mieszkańca. W obliczu rosnących zagrożeń, takich jak zmiany klimatyczne oraz pożary, konieczne jest podejmowanie działań, które zapewnią długotrwałą ochronę lasów i mokradeł.
W przyszłości mamy nadzieję, że podejmowane będą coraz bardziej zdecydowane działania na rzecz ochrony przyrody, które będą miały na celu nie tylko zachowanie zasobów naturalnych, ale również ich odbudowę. Przy odpowiednich inwestycjach oraz współpracy społeczeństwa, możemy przeciwdziałać negatywnym skutkom kryzysu klimatycznego i wodnego, dbając o przyszłość naszych lasów i ziemi.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
