Ceny mieszkań w Unii Europejskiej: Kryzys i nowe wyzwania
W ostatniej dekadzie, ceny mieszkań w Unii Europejskiej wzrosły o ponad 20 procent, a ilość wydawanych pozwoleń budowlanych spadła o ponad 20 procent. Te alarmujące dane, przedstawione przez przewodniczącą Komisji Europejskiej, Ursulę von der Leyen, podczas orędzia o stanie Unii, wskazują na narastający kryzys mieszkaniowy, który dotyka nie tylko Europy, ale również Polski. Unia Europejska rozpoczęła konsultacje w sprawie pierwszego w historii europejskiego planu na rzecz przystępnych cenowo mieszkań, który ma zostać opracowany jeszcze w tym roku.
Wzrost cen mieszkań: statystyki i skutki
Z danych Eurostatu wynika, że w latach 2010-2024 ceny mieszkań w Unii Europejskiej wzrosły średnio o 55,4 procent, a czynsze najmu o 26,7 procent. W Polsce, w ciągu ostatnich 14 lat, ceny mieszkań wzrosły dwukrotnie. Niektóre państwa członkowskie, takie jak Węgry, Estonia czy Litwa, doświadczyły jeszcze większego wzrostu cen, przekraczającego 200 procent. Główny Urząd Statystyczny informuje, że w I kwartale 2025 roku ceny mieszkań w Polsce wzrosły o 13,2 procent w skali roku. W Unii Europejskiej wzrost ten wyniósł 5,7 procent.
Podstawowe przyczyny kryzysu mieszkaniowego
Dariusz Joński, europoseł z Koalicji Obywatelskiej, wskazuje, że Unia Europejska stała się atrakcyjnym miejscem dla ludzi z całego świata. Kraje te są demokratyczne, a jakość życia w nich przeważnie wyższa niż w innych regionach. Niestety, to prowadzi do nierealnych cen mieszkań. Ursula von der Leyen zapowiedziała specjalny szczyt, podczas którego liderzy będą dyskutować, jakie regulacje można wprowadzić, aby młodzi ludzie mieli możliwość zamieszkiwania i zakupu mieszkań w rozsądnych cenach.
Kryzys społeczny: głosy z Komisji Europejskiej
Przewodnicząca Komisji Europejskiej podkreśliła, że kryzys mieszkaniowy to nie tylko problem ekonomiczny, lecz także społeczny. W ramach europejskiego planu mieszkalnictwa przystępnego cenowo przewidziano wsparcie dla budownictwa mieszkaniowego, a także nowe przepisy dotyczące krótkoterminowego najmu. Priorytety dyskusji mają zostać omówione podczas pierwszego Szczytu Mieszkaniowego UE, który z pewnością wywoła żywe zainteresowanie wśród uczestników i obywateli.
Specyfika problemów mieszkaniowych w Polsce
Wiele państw członkowskich, w tym Polska, boryka się z niedoborem mieszkań nie tylko pod względem ich liczby, ale także stanu technicznego i dostępności finansowej. Szacuje się, że w Polsce brakuje od pół miliona do nawet dwóch milionów mieszkań, a największe problemy występują w dużych aglomeracjach oraz ich miejscowościach satelickich. Kryzys pogłębiają również wysokie koszty finansowania zakupu nieruchomości, przy stosunkowo wysokich stopach procentowych wynoszących 4,75 proc.
Inflacja i stopy procentowe a rynek mieszkań
Dariusz Joński zwraca uwagę na to, że inflacja w Polsce jest jedną z najniższych w Europie, wynoszącą poniżej 3 proc. Taka sytuacja sugeruje, że nie ma uzasadnienia dla utrzymywania wysokich stóp procentowych, które wpływają na koszty kredytów. Obniżenie tych stóp mogłoby pobudzić rynek mieszkaniowy oraz zmniejszyć obciążenia dla osób zaciągających kredyty na zakup mieszkań.
Struktura własności mieszkań w Polsce
W Polsce zauważa się też dużą przewagę mieszkań własnościowych w relacji do mieszkań czynszowych. W 2024 roku ponad 87 proc. powierzchni mieszkaniowej należało do właścicieli indywidualnych i spółdzielni mieszkaniowych, podczas gdy tylko 12,7 proc. to mieszkania czynszowe. Ta struktura własności utrzymuje się od lat. Jak podaje GUS, w pierwszym półroczu 2025 roku w Polsce oddano zaledwie 517 mieszkań komunalnych oraz 1,5 tys. społecznych czynszowych. Dla porównania, w tym samym czasie oddano do użytku ponad 57 tys. mieszkań deweloperskich.
Wynajem i TBS jako alternatywa
Joński podkreśla, że nawet obniżenie kosztów kredytów nie rozwiąże problemu, ponieważ ceny mieszkań w Polsce są jednymi z najwyższych w Europie. Propozycja wynajmu mieszkań oraz rozwój Towarzystw Budownictwa Społecznego mogą być pewnym rozwiązaniem, jednak rozwiązanie tej sprawy na poziomie krajowym wymaga współpracy.
Podsumowanie: Wnioski z badań Eurobarometru
Z tegorocznego badania Eurobarometr wynika, że brak przystępnych mieszkań jest największym problemem mieszkańców miast. 51 proc. respondentów uznało ten problem za pilny i naglący. Dla mniejszych miejscowości oraz obszarów wiejskich odsetki te są znacznie niższe. Respondenci wskazali, że rozwiązaniem mogłaby być modernizacja istniejących zasobów mieszkaniowych, zachęty do budowy tanich mieszkań, monitorowanie wysokości czynszów oraz programy pomocowe.
Bez wątpienia, kryzys mieszkaniowy wymaga natychmiastowych działań ze strony rządów krajowych oraz instytucji europejskich. W przeciwnym razie, coraz większa liczba młodych ludzi może zdecydować się na emigrację, co negatywnie wpłynie na rozwój całej Unii Europejskiej.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
