Otyłość: Ukryty problem zdrowotny i ekonomiczny w Polsce
Otyłość to dzisiaj jedno z najważniejszych wyzwań zdrowotnych, które Polska musi stawić czoła. Oprócz konsekwencji zdrowotnych, generuje ogromne koszty zarówno w systemie ochrony zdrowia, jak i w gospodarce. Obciążenia te dotyczą leczenia, hospitalizacji oraz spadku efektywności w pracy. Warto zauważyć, że otyłość jest powiązana z około 200 innymi chorobami, co potwierdzają eksperci z zakresu medycyny, szczególnie w kontekście obchodów Europejskiego Dnia Walki z Otyłością. Mimo wzrastającej liczby dostępnych metod leczenia, pacjenci nadal rzadko zgłaszają się po pomoc.
Otyłość jako matka wielu chorób
Jak podkreśla prof. dr hab. n. med. Marcin Czech, kierownik Zakładu Farmakoekonomiki w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie, otyłość jest przyczyną ogromnych trudności w ocenie jej kosztów. Cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe, czy nowotwory to tylko niektóre schorzenia, które mogą rozwijać się w związku z nadwagą. Ekspert zauważa, że otyłość ma wymiar ekonomiczny, a trudności w precyzyjnym oszacowaniu jej konsekwencji zdrowotnych są ogromne.
Wzrost kosztów leczenia otyłości w Polsce
Z raportu "NFZ o zdrowiu. Otyłość i jej konsekwencje" wynika, że wartość refundacji operacji bariatrycznych w Polsce wzrasta. W 2023 roku osiągnęła niemal 129 milionów złotych. Koszty te odnoszą się nie tylko do operacji, ale również do niezbędnej opieki medycznej. Dodatkowo, koszty pośrednie związane z obniżoną produktywnością osób cierpiących na otyłość są znaczące. Prof. Czech zwraca uwagę na dwa zjawiska: absenteizm i prezenteizm. Absenteizm, czyli brak obecności w pracy, oraz prezenteizm, czyli niepełna wydajność, to zjawiska, które znacząco wpływają na gospodarki.
Globalny wymiar problemu otyłości
Z raportu "World Obesity Atlas 2023" wynika, że w 2020 roku koszty związane z leczeniem otyłości osiągnęły 1,9 biliona dolarów, co stanowiło około 2,4% światowego PKB. Przewiduje się, że w 2035 roku ta kwota może wzrosnąć do 4,32 biliona dolarów. Obecność otyłości w społeczeństwie staje się coraz bardziej niepokojąca. Według dr hab. n. med. Aliny Kuryłowicz, w Polsce na otyłość cierpi około 9 milionów ludzi, a 18 milionów jest zagrożonych nadwagą. To więcej niż liczba osób z nadciśnieniem czy cukrzycą.
Dzieci w obliczu otyłości
Wszystko to wskazuje na niepokojący trend, który dotyka również dzieci. Około 30-35% polskich ośmiolatków ma nadmierną masę ciała, co prowadzi do prognoz, że za kilkanaście lat mogą oni stanowić dużą grupę chorych dorosłych. Raport "World Obesity Atlas" przewiduje, że udział dzieci z nadwagą w Polsce może wzrosnąć do 45% do 2035 roku. Alarmujące są także dane, które wskazują, że 66% dorosłych Polaków ma zbyt wysokie BMI.
Znaczenie profilaktyki
Prof. Czech zaleca, aby strategia walki z otyłością rozpoczynała się od profilaktyki. Kluczowym elementem powinno być kształtowanie zdrowych nawyków już u dzieci, takich jak uprawianie sportu czy edukacja dotycząca zdrowego żywienia. Jak wskazuje, jeżeli profilaktyka zawiedzie, niezbędne będą szybsze interwencje zarówno dietetyczne, jak i farmakologiczne.
Niska świadomość leczenia otyłości
Jednym z najważniejszych wyzwań pozostaje niska świadomość społeczna dotycząca możliwości leczenia. Mimo że wiele mówi się o nowych lekach i operacjach, tylko niewielka część pacjentów podejmuje konkretne kroki w leczeniu otyłości. Prof. Kuryłowicz zwraca uwagę, że dostęp do terapii jest w Polsce relatywnie dobry, jednak konieczna jest edukacja i informowanie o dostępnych opcjach.
Programy pilotażowe i nowoczesne leki
Od 2021 roku w Polsce funkcjonuje program KOS-BAR, który ma na celu kompleksową diagnostykę i leczenie otyłości olbrzymiej. Do marca 2024 roku do programu zapisano 5,5 tys. pacjentów. Liczba sprzedanych opakowań leków na otyłość wzrosła znacznie w ostatnich latach. Prof. Kuryłowicz wskazuje, że dostępność leków jest w każdym większym mieście, ale kluczowe pozostaje przekazywanie informacji o ich stosowaniu.
Przełomowe leki w terapii otyłości
Jednym z najpopularniejszych leków jest semaglutyd, który może być stosowany w leczeniu nadwagi. Jego skuteczność jest zauważalna, ponieważ powoduje u pacjentów znaczne redukcje masy ciała oraz wydłuża życie. To podejście do leczenia choroby otyłościowej zmienia się z jedynie zredukowanych kilogramów na poprawę jakości życia pacjentów.
Podsumowując, otyłość jest złożonym problemem zdrowotnym, który wymaga działań na wielu poziomach. Kluczowe znaczenie ma zarówno efektywna profilaktyka, jak i dostęp do nowoczesnych terapii oraz zwiększona edukacja społeczeństwa na temat zdrowego stylu życia. Tylko w ten sposób można skutecznie zmierzyć się z tym rosnącym wyzwaniem, które dotyka nie tylko jednostki, ale także całe społeczeństwo.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
