Kobiety w Polskiej Armii: Nowa Rzeczywistość i Wzrost Roli
Jeszcze kilka dekad temu obecność kobiet w polskiej armii była zjawiskiem niezwykle rzadkim. Dzisiaj liczba kobiet służących w polskich Siłach Zbrojnych przekroczyła 34 tysiące, w tym 21 tysięcy to żołnierki zawodowe. Wojsko Polskie nie tylko otwiera przed kobietami wszystkie możliwe ścieżki kariery, ale także modernizuje swoją infrastrukturę oraz wyposażenie, aby lepiej odpowiadało na ich specyficzne potrzeby. Ta dynamiczna zmiana wskazuje na ewolucję w myśleniu o roli płci w armii.
Jak podkreśla kpt. Bartłomiej Zaremba z Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji, kobiety nie potrzebują specjalnych zachęt, aby wstąpić do wojska. Te, które pragną związać swoją karierę z wojskiem, często mają już jasno określoną ścieżkę zawodową i są niemal pewne swojego wyboru. Kobiety żołnierki służą we wszystkich korpusach oraz rodzajach sił zbrojnych – od dowództw przez techniczne, medyczne aż po wychowawcze. Warto zauważyć, że wśród nich są również wybitne sportsmenki, które zdobywają medale na arenach olimpijskich, mistrzostwach świata oraz Europy.
Z roku na rok liczba kobiet w polskiej armii rośnie, co świadczy o tym, że mundur nie zna granic płci. Paweł Mateńczuk, pełnomocnik ministra obrony narodowej ds. warunków służby wojskowej, stwierdza, że obecność kobiet w wojsku jest już tak powszechna, iż nie ma już konieczności dzielenia żołnierzy na mężczyzn i kobiety – panie stały się integralną częścią środowiska wojskowego.
Z danych podanych przez Wojsko Polskie wynika, że na dzień 5 marca 2025 roku w służbie znajdowało się ponad 34 tysiące kobiet, w tym około 21 tysięcy-żołnierek zawodowych – to o 4 tysiące więcej niż w roku wcześniejszym. Dodatkowo, 7,5 tysiąca kobiet należy do terytorialnej służby wojskowej, a niemal 1,8 tysiąca do aktywnej rezerwy i służby kandydackiej.
Trendy w NATO: Zwiększający się Udział Kobiet w Armii
Polska armia wpisuje się w globalny trend wzrostu obecności kobiet w siłach zbrojnych, który można zaobserwować w krajach członkowskich NATO. Z raportu „Summary of National Reports 2022” wynika, że średni udział kobiet w armiach państw sojuszniczych wynosił 12,7 proc., co w porównaniu do 10 proc. w 2014 roku świadczy o postępującej zmianie. Warto także zaznaczyć, że blisko 70 procent państw członkowskich NATO uwzględnia kwestie genderowe w swoich programach edukacyjnych oraz szkoleniowych.
Ekspert z CWCR podkreśla, że kobiety, które pragną związać swoją przyszłość z armią, mają wiele możliwości. Różnorodność potrzeb jednostek wojskowych stwarza zapotrzebowanie na medyków oraz wyspecjalizowany personel medyczny, co ma szczególne znaczenie w kontekście wzmocnienia struktur wojskowych.
Struktura Zatrudnienia Kobiet w Polskiej Armii
Najwięcej kobiet znajduje się w korpusie szeregowych, gdzie ich liczba wynosi około 23,5 tysiąca. W podoficerskim służy ponad 6,8 tysiąca kobiet, natomiast w korpusie oficerskim ich liczba przekracza 3,8 tysiąca. Kobiety pełnią służbę w różnorodnych jednostkach, w tym w Wojskach Lądowych, gdzie liczba żołnierzy kobiet przekracza 10 tysięcy. W Wojskach Obrony Terytorialnej (WOT) stanowią one około 21 proc. wszystkich żołnierzy.
Modernizacja Infrastruktury Wojskowej
Zwiększająca się obecność kobiet w armii wymusza na dowództwie dostosowanie infrastruktury oraz wyposażenia do ich potrzeb. Kpt. Zaremba zauważa, że wojsko musiało dostosować swoje obiekty do wymagań płci żeńskiej, co obejmowało modernizację koszar oraz zaplecza socjalnego. W ostatnich latach w wielu jednostkach wojskowych powstały odrębne sanitariaty, szatnie oraz kwatery przeznaczone dla kobiet. Modernizacja ta ma na celu zapewnienie równych i bezpiecznych warunków dla wszystkich żołnierzy, bez względu na płeć.
Przepisy prawa oraz regulaminy wojskowe również muszą ewoluować. Paweł Mateńczuk zwraca uwagę, że mundury, odzież i inne elementy asortymentu wojskowego muszą być dostosowane tak, aby spełniały oczekiwania wszystkich żołnierzy, w tym kobiet.
W ramach operacji „Szpej” wprowadzono także nową rozmiarówkę umundurowania dostosowaną do kobiet, lepiej zaprojektowane kamizelki balistyczne oraz inne elementy ochronne.
Karta Rodziny Mundurowej: Wsparcie dla Rodzin Żołnierzy
Ministerstwo Obrony Narodowej dostrzega, że wraz z rosnącą liczbą kobiet w mundurach pojawiają się także nowe oczekiwania dotyczące wsparcia ich rodzin. W odpowiedzi na te potrzeby trwają prace nad Kartą Rodziny Mundurowej, która ma na celu zapewnienie ulg i preferencji dla rodzin żołnierzy. Planowane są ułatwienia w dostępie do przedszkoli oraz instytucji publicznych i prywatnych, co ma poprawić jakość życia rodzin żołnierzy.
Rada ds. Wojskowej Służby Kobiet, która działa w MON, koncentruje swoje działania na identyfikacji czynników wpływających na pełnienie przez kobiety zawodowej służby wojskowej. Celem jest stałe podnoszenie warunków służby, eliminowanie wszelkich form dyskryminacji oraz podejmowanie działań edukacyjnych mających na celu wyrównanie szans rozwoju dla kobiet w środowisku wojskowym.
Podsumowując, obecność kobiet w polskiej armii jest już nie tylko zjawiskiem tymczasowym, ale trwałym elementem, który kształtuje nową rzeczywistość. Wzrost liczby żołnierek, ich różnorodność ról oraz konieczność dostosowania infrastruktury i przepisów jasno świadczą o tym, że armia to także miejsce dla kobiet, które walczą o równość, profesjonalizm i satysfakcjonującą karierę w mundurze.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
