Immunoterapia alergenowa: Nowoczesne podejście do leczenia alergii
Immunoterapia alergenowa, zwana również odczulaniem, stanowi jedyną uznaną metodę przyczynowego leczenia alergii, angażującą pacjenta na okres od 3 do 5 lat. Polega ona na systematycznym podawaniu preparatów zawierających alergeny, co może w znaczny sposób przyczynić się do złagodzenia objawów alergicznych oraz zmniejszenia ryzyka rozwoju poważniejszych chorób, takich jak astma oskrzelowa. Również z perspektywy pediatrycznej, jej wczesne wdrożenie cechuje się szczególną skutecznością, dając szansę na uniknięcie poważnych trudności zdrowotnych w przyszłości.
W Polsce, refundacja immunoterapii dotyczy głównie formy podawanej podskórnie, podczas gdy coraz większe zainteresowanie budzi metoda podjęzykowa. Warto zaznaczyć, że ta doustna forma terapii jest dostępna jedynie dla dzieci i młodzieży w wieku 12-18 lat oraz dorosłych uczulonych na roztocza kurzu domowego. Alergolodzy oraz organizacje pacjenckie wskazują na potrzebę rozszerzenia refundacji o inne alergeny oraz umożliwienia leczenia już od szóstego roku życia.
Skuteczność terapii i jej dostępność
Do niedawna w polskiej praktyce medycznej dominowała immunoterapia podskórna. Owocna w wielu przypadkach, jest dopuszczona do stosowania od piątego roku życia. Jednakże, jak podkreśla prof. dr hab. n. med. Karina Jahnz-Różyk, krajowy konsultant ds. alergologii, pacjenci w przedziale wiekowym 6-12 lat nie mają obecnie dostępu do immunoterapii podjęzykowej, co ogranicza ich możliwości leczenia alergicznych nieżytów nosa oraz alergicznej astmy oskrzelowej.
Status refundacji immunoterapii podjęzykowej u dzieci i młodzieży zmienił się znacząco w lipcu 2023 roku. Wtedy to refundacja tej formy leczenia została wprowadzona dla dzieci i młodzieży, natomiast dla dorosłych przysługuje od stycznia 2023 roku. Mimo pozytywnych zmian, osoby w wieku 6-12 lat wciąż muszą korzystać z podskórnych iniekcji, co wiąże się z wieloma uciążliwościami organizacyjnymi.
Wyzwania związane z immunoterapią podskórną
Rodzice dzieci z alergiami często zmagają się z trudnościami w organizacji wizyt leczniczych związanych z podaniem szczepionek podskórnych. Jak zauważa Joanna Zawadzka, prezes Fundacji Centrum Walki z Alergią, dzieci niechętnie poddają się iniekcjom, a długoterminowe leczenie wiąże się z obciążeniem dla rodzin. Rodzice muszą bowiem znaleźć czas na wizyty w ośrodkach zdrowia, co z korespondencyjne efektami chorób alergicznych, staje się przyczyną dodatkowych stresów.
Marsz alergiczny i jego konsekwencje
Immunoterapia w młodszym wieku jest kluczowa zbiorowości zjawisku znanemu jako marsz alergiczny. Zwykle rozpoczyna się on już w dzieciństwie, manifestując się uczuleniem na pokarmy, a następnie rozwijając w kierunku nadwrażliwości na alergeny wziewne, takie jak roztocza kurzu domowego czy sierść zwierząt. Pojawiające się w tym czasie objawy atopowego zapalenia skóry mogą prowadzić do dalszych patologii, m.in. alergicznego nieżytu nosa i astmy oskrzelowej.
Eksperci na konferencji podkreślali, że alergia na roztocza kurzu domowego, w połączeniu z alergicznym nieżytem nosa, stwarza największe ryzyko zachorowania na astmę. Odpowiednie wdrożenie leczenia w jak najszybszym czasie jest kluczowe, aby zapobiec rozwoju tej ciężkiej choroby, której leczenie wiąże się z poważnymi ograniczeniami i kosztami zarówno dla pacjentów, jak i dla systemu ochrony zdrowia.
Wczesna immunoterapia jako szansa na poprawę jakości życia
Wczesne zastosowanie immunoterapii staje się nie tylko metodą leczenia alergii, ale również stanowi realną nadzieję na powstrzymanie marszu alergicznego i zapobiegnięcie rozwojowi astmy. Jak wskazuje prof. Karina Jahnz-Różyk, koniecznością jest umożliwienie stosowania odczulania dzieciom już od piątego roku życia. Tylko wtedy można przerwać cykl prowadzący do poważnych schorzeń.
Z perspektywy pacjentów, brak szybkiej interwencji medycznej pogarsza ich jakość życia. Zwykłe objawy alergiczne, takie jak katar czy swędzenie oczu, potrafią skutecznie obniżyć zdolność koncentracji. U dzieci objawia się to problemami w nauce, a u dorosłych utrudnieniami w wypełnianiu obowiązków zawodowych.
Podjęzykowa forma immunoterapii
Z perspektywy całego procesu terapeutycznego, immunoterapia podjęzykowa oferuje większe korzyści. Wiele z procedur związanych z nią można przeprowadzić w domowym zaciszu, co odciąża system ochrony zdrowia i specjalistów, umożliwiając pacjentom wygodne kontynuowanie leczenia.
Pierwsze podanie substancji odbywa się pod nadzorem specjalisty, który informuje pacjenta o sposobie przyjmowania preparatu. Istotne jest, aby pacjenci wiedzieli, co robić w przypadku wystąpienia działań niepożądanych oraz jak monitorować swoją chorobę w dalszej perspektywie czasowej.
Bezpieczeństwo immunoterapii podjęzykowej
Z danych konferencyjnych wynika, że immunoterapia podjęzykowa wiąże się z mniejszym ryzykiem ciężkich reakcji anafilaktycznych w porównaniu do formy podskórnej. Działania te są kluczowe, zwłaszcza w kontekście zapewnienia pacjentom odpowiedniego wsparcia w przypadku wystąpienia nagłych reakcji alergicznych.
Jednakże wciąż istnieje problem dostępności adrenaliny, preparatu niezbędnego w przypadku anafilaksji. Jak zauważają eksperci, kluczowe dla zdrowia pacjentów jest, aby adrenalina była dostępna na rynku w odpowiednich cenach oraz refundowana.
Podsumowanie: Wyzwania i nadzieje na przyszłość
Z danych Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP wynika, że w Polsce około 12 milionów osób zmaga się z chorobami alergicznymi. Mimo, że wiele osób ma kontrolowaną formę astmy, tylko co druga osoba jest świadoma swojego stanu zdrowia.
W związku z powyższym, niezbędne jest podjęcie odpowiednich działań i wprowadzenie zasadniczych zmian w dostępności immunoterapii alergenowej. Im wcześniej podejmie się leczenie przyczynowe, tym większe są szanse na uniknięcie poważnych problemów zdrowotnych w przyszłości. Wzrost dostępności terapii oraz poprawa ich refundacji może znacząco wpłynąć na jakość życia pacjentów z alergiami w Polsce.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
