Zagrożenia dla bioróżnorodności oceanów – jak możemy je chronić?
Bioróżnorodność oceanów, kluczowa dla życia na naszej planecie, stoi w obliczu poważnych zagrożeń. Naukowcy z całego świata biją na alarm, wskazując na zmiany klimatyczne oraz przełowienie jako główne przyczyny tego problemu. W związku z nadchodzącym Światowym Dniem Oceanów, który przypada 8 czerwca, eksperci zachęcają do wspólnej edukacji oraz refleksji nad tym, co każdy z nas może zrobić, aby wspierać ochronę morskiego ekosystemu.
Rola oceanów w naszym życiu
Oceany nie tylko stanowią źródło pożywienia dla miliardów ludzi, ale też odpowiadają za produkcję tlenu, który jest niezbędny dla wielu organizmów na Ziemi. Pełnią również istotną funkcję w regulacji klimatu poprzez pochłanianie dwutlenku węgla. Jednak ich bioróżnorodność jest w coraz większym niebezpieczeństwie. Badanie przeprowadzone w marcu przez Marine Stewardship Council wśród 58 ekspertów z różnych dziedzin wskazuje, że oceany borykają się z wieloma wyzwaniami, które wymagają natychmiastowych działań.
Ważnym problemem, na który zwracają uwagę naukowcy, jest zmiana klimatu, która wpływa na wszystkie aspekty życia morskiego. Drugim najważniejszym zagadnieniem jest przełowienie ryb, które prowadzi do niezdrowych ekosystemów morskich i zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu na całym świecie.
Przełowienie – zagrożenie dla oceanów
Analizy prowadzone przez Organizację Narodów Zjednoczonych wskazują, że aż 37,7% komercyjnie poławianych stad ryb jest na etapie zbyt intensywnej eksploatacji. Od lat 70. XX wieku ten procent wzrósł ponad trzykrotnie, a jednocześnie wzrasta globalne spożycie ryb. W 1961 roku wynosiło ono 9,1 kg na osobę, a w 2022 roku wzrosło do 20,7 kg. Prognozy mówią, że do 2050 roku, przy wzroście populacji do blisko 10 miliardów ludzi, zapotrzebowanie na ryby i owoce morza będzie kontynuować swój wzrost. Zachowanie dobrego stanu mórz i oceanów będzie zatem kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego przyszłych pokoleń.
Zrównoważone rybołówstwo – klucz do ochrony bioróżnorodności
Ekspertka z MSC, Marta Kalinowska, podkreśla, że możliwe jest połączenie gospodarki rybnej z ochroną morskich ekosystemów. Wystarczy przyjąć zasady zrównoważonego rybołówstwa, które opiera się na odpowiednim zarządzaniu połowami, tak aby nie wpływały one negatywnie na stany ryb i inne gatunki morskie. Wprowadzenie standardu certyfikowanego rybołówstwa MSC może pomóc w realizacji tego celu. Standard ten określa zasady, których należy przestrzegać, aby połowy były zrównoważone, co przyczynia się do ochrony różnorodności życia morskiego.
Usprawnienia w rybołówstwie
Od niemal 30 lat MSC angażuje się w promowanie zrównoważonego rybołówstwa na całym świecie. W programie MSC uczestniczy ponad 700 rybołówstw, które wprowadziły ponad 2 tys. usprawnień mających na celu minimalizowanie negatywnego wpływu na ekosystemy morskie. Przykłady takich działań obejmują nowoczesne techniki połowowe, które pozwalają na znaczne ograniczenie przyłowu innych gatunków.
W Kornwalii rybołówstwo morszczuka zastosowało pingers akustyczne, co przyczyniło się do 80-procentowej redukcji przyłowu morświnów. Na wschodnim Pacyfiku, rybołówstwo tuńczyka dzięki zastosowanym usprawnieniom zwiększyło o ponad 90% procent uwalnianie żarłaczy jedwabistych. Z kolei w RPA zastosowanie specjalnych lin płoszących przy połowach morszczuka zmniejszyło o 99% śmiertelność albatrosów.
Zaangażowanie konsumentów w ochronę oceanów
Zrównoważone rybołówstwo to nie tylko zasady, którymi kierują się rybacy, ale także działania konsumentów. Każdy z nas może wspierać ochronę oceanów przez świadome wybory zakupowe. Szukając produktów oznaczonych niebieskim znakiem MSC na opakowaniu, dajemy wsparcie odpowiedzialnym rybakom, którzy prowadzą zrównoważone połowy. Takie wybory mają wpływ na stan morskich ekosystemów i wspierają rybołówstwo, które dba o rodzime zasoby.
Edukacja – klucz do przyszłości
Z okazji Światowego Dnia Oceanów, Marine Stewardship Council organizuje wydarzenia edukacyjne, które mają na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat zagrożeń dla oceanów i sposobów ich ochrony. Organizacje takie jak ZOO w Warszawie, Orientarium w Łodzi oraz Akwarium Gdyńskie będą prowadzić warsztaty i wystawy, które mają na celu edukację najmłodszych w zakresie ochrony mórz i oceanów.
Edukacja jest kluczowym elementem mobilizacji młodych pokoleń do działania na rzecz ochrony bioróżnorodności. Poprzez zabawę, interaktywne gry i konkursy online, dzieci mają szansę zdobyć wiedzę na temat życia w oceanach oraz tego, co mogą zrobić, aby przyczynić się do ich ochrony. Inwestowanie w przyszłość poprzez edukację najmłodszych jest niezbędne, aby zapewnić, że każdy nowy pokolenie będzie świadome znaczenia bioróżnorodności oceanów.
Podsumowanie
W obliczu zachwiania równowagi w ekosystemach morskich, działania na rzecz ochrony bioróżnorodności przybierają na znaczeniu. Zarówno naukowcy, politycy, jak i sami konsumenci mają do odegrania istotną rolę w walce z problemami, takimi jak zmiany klimatyczne i przełowienie. Kluczowe jest, aby każdy z nas poczuł odpowiedzialność za przyszłość oceanów i działał na rzecz ich ochrony. Zrównoważone rybołówstwo oraz edukacja społeczności, zwłaszcza najmłodszych, mogą przyczynić się do zachowania morskiej bioróżnorodności dla przyszłych pokoleń.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
