Wojna handlowa między UE a USA: Cła, reperkusje i gospodarcze konsekwencje
Nad Europą znowu zawisły ciemne chmury w postaci nowej spirali wojny handlowej, która zdaje się być nieuchronna w obliczu decyzji Komisji Europejskiej. To reakcja na nałożone przez Stany Zjednoczone cła na stal i aluminium, które weszły w życie 12 marca. W odpowiedzi, unijne cła o wartości 26 miliardów złotych wejdą w życie 1 kwietnia, a ich pełne wdrożenie planowane jest na 13 kwietnia. Jak ocenia europosłanka Anna Bryłka, sytuacja ta prowadzi do narastających napięć między dwiema potęgami gospodarczymi, co składa się na przewidywania o wielu reciprocystkach, które mogą doprowadzić do dalszego zaostrzenia konfliktów handlowych.
Unia Europejska długo czekała na reakcję, a zapowiedzi ze strony Komisji dotyczące odwetowych działań, wydaje się, w końcu nabrały realnych kształtów. Jak mówi posłanka do Parlamentu Europejskiego z Konfederacji: "Doczekaliśmy się reakcji, która może być krokiem w kierunku znacznie bardziej zaawansowanej konfrontacji handlowej". Oczekiwane cła będzie dotyczyć szerokiego zakresu towarów, w tym wyrobów ze stali i aluminium, drobiu, wołowiny, orzechów, a także cukru. Donald Trump nie omieszkał już zapowiedzieć, że Stany Zjednoczone odpowiedzą na decyzje Unii, co jeszcze bardziej potęguje niepewność i destabilizację w międzynarodowych relacjach handlowych.
W mocy pozostają również wcześniejsze cła nałożone przez Unię Europejską na amerykańskie towary w odpowiedzi na restrykcje z lat 2018 i 2020, które łącznie wyniosły 8 miliardów euro. Jednocześnie Komisja Europejska, przewidując, że to może być niewystarczające, planuje dodatkowe opłaty w wysokości 18 miliardów euro. Dobór produktów objętych cłami ma być przemyślany i wynikać z konsultacji z krajami członkowskimi, aby skonstruować odpowiednie narzędzia, które będą w stanie zminimalizować negatywne skutki dla unijnych przedsiębiorstw i konsumentów.
Komisja Europejska jednak nie jest jedynym graczem w tej grze. Donald Trump, z niecierpliwością oczekujący na rozwój sytuacji, również wyraża swoje zamiary wprowadzenia wzajemnych ceł, które mogą dotknąć Unię Europejską. Prezydent Stanów Zjednoczonych argumentuje, że europejski podatek VAT jest dla niego równie istotną barierą handlową co cła, co może prowadzić do dalszego zaostrzenia sytuacji. Spodziewane są kwestie dotyczące 25-procentowych ceł, które mogłyby objąć sektor motoryzacyjny, farmaceutyczny czy drzewny. Takie decyzje mają potencjalnie szkodliwy wpływ na unijnych eksporterów, w tym także na Polskę.
ekonomiczna, której symptomem mogą być wzrastające ceny wynikające z wprowadzenia ceł, znacząco potrafi osłabić obie strony. Każde ograniczenie taryfowe czy pozataryfowe może prowadzić do wzrostu kosztów produkcji, a przez to do podwyżki cen dla konsumentów. Anna Bryłka podkreśla ten aspekt, przytaczając przeszłe doświadczenia, które dowodzą, że wprowadzenie ceł generuje negatywne skutki dla gospodarki. Ośrodek Tax Foundation szacuje, że cła w latach 2018-2019 spowodowały redukcję PKB w USA o 0,2 proc. i utratę 142 tysięcy miejsc pracy. Historyczne dane wskazuję również, że cła mogą prowadzić do wzrostu cen, spadku produkcji i zmniejszenia zatrudnienia, co wpływa na obie gospodarki.
W przypadku Polski, skutki nałożonych ceł są nieco złagodzone. Z danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, że wartość eksportu stali i aluminium z Polski do USA jest relatywnie niska. Do tej pory wyniosła ona 207 milionów euro w 2023 roku. Niemniej jednak, gospodarka Polski jest ściśle związana z europejskimi łańcuchami dostaw, a 83 proc. tej ilości trafia na rynki unijne. W dłuższej perspektywie, nowe amerykańskie ceł na sektor motoryzacyjny mogą wpłynąć na polską gospodarkę w większym stopniu, zwłaszcza w kontekście rosnącej presji na inne państwa, na których nałożono cła na wyroby stalowe i aluminiowe.
Warto zauważyć, że z perspektywy różnych krajów członkowskich Unii Europejskiej, sytuacja nie jest jednolita. Na niektóre państwa cła będą miały większy wpływ, na inne mniejszy. Polska, pomimo relatywnie niskiej wymiany handlowej ze Stanami Zjednoczonymi, nie pozostaje całkowicie obojętna wobec tych zmian. Jak wynika z analizy, inne kraje członkowskie mogą odczuć skutki w znacznie większym stopniu, co z pewnością przełoży się na dalsze napięcia między USA a Europą.
W miarę jak rozwija się ta skomplikowana gra handlowa, klaruje się, że obie strony muszą być przygotowane na zmieniające się warunki i nieprzewidywalne reperkusje, które mogą mieć daleko sięgające skutki dla globalnych rynków i gospodarek. Z chwilą, gdy konflikty handlowe wchodzą w nową fazę, ważne będzie, aby każda strona podejmowała odpowiednie kroki w celu ochrony swoich narodowych interesów ekonomicznych, mając na uwadze również konieczność utrzymania stabilności w relacjach międzynarodowych.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
