Transformacja Energetyczna w Unii Europejskiej: Klucz do Gospodarki Neutralnej Klimatycznie
Transformacja w kierunku gospodarki neutralnej klimatycznie to nie tylko konieczność związana z ochroną środowiska, ale również szansa na silny wzrost gospodarczy. Dzięki rozmowom prowadzonym podczas polskiej prezydencji, Komisja Europejska wprowadziła istotne dokumenty, takie jak Kompas Konkurencyjności oraz inicjatywę Clean Industrial Deal. Oba te projekty proponują konkretne strategie, które łączą transformację energetyczną z kwestiami konkurencyjności. Kluczowym aspektem, jaki szczególnie podkreśla sektor biznesowy, jest zredukowanie cen energii.
W rozmowie z agencją Newseria Ignacy Niemczycki, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zauważył, że istnieje realna możliwość połączenia wysiłków na rzecz walki z kryzysem klimatycznym z troską o nasze gospodarki. Podkreślił również, że Europa, nie dysponując własnymi zasobami paliw kopalnych, powinna skoncentrować wydatki na wewnętrznych projektach, zamiast finansować ich import z państw trzecich. Dyskutując o celach, które Unia postawiła przed sobą na rok 2050, Niemczycki zaznaczył, że chodzi przede wszystkim o znalezienie efektywnych rozwiązań, jak do tych celów dotrzeć.
Przemiany w polskiej energetyce i ambitne cele Unii Europejskiej
Analiza krajowych planów dotyczących energii i klimatu, przeprowadzona przez Komisję Europejską, wykazała znaczną redukcję luki w osiąganiu celów związanych z ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych w krajach członkowskich. Obecnie są one na dobrej drodze do osiągnięcia celu redukcji emisji o około 54 proc. do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 roku, o ile wdrożą wszystkie istniejące oraz przewidziane środki. Dodatkowo, Unia postawiła sobie zadanie osiągnięcia co najmniej 42,5 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych.
Krzysztof Bolesta, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, podkreślił, że tempo transformacji w Unii Europejskiej jest szybkie i wskazał na potrzebę dbałości o konkurencyjność oraz bezpieczeństwo energetyczne. Przekonywał, że każda transformacja energetyczna musi dostosowywać się do warunków rynkowych, by nie zagrażać konkurencyjności gospodarek państw członkowskich.
Rola biznesu w transformacji energetycznej
Z danych Europejskiego Banku Inwestycyjnego wynika, że w 2024 roku aż 61 proc. firm w UE postanowiło zainwestować w walkę ze zmianami klimatu, co świadczy o rosnącej świadomości sektora biznesowego. Co czwarta firma widzi w przejściu na gospodarkę niskoemisyjną szansę na rozwój w nadchodzących latach. Przemiany te są kluczowe dla efektywności transformacji energetycznej i wymagają wsparcia ze strony instytucji publicznych.
Aleksandra Stępniak, public affairs manager w VELUX Polska, podkreśliła rolę przedsiębiorstw, które zarówno dostarczają innowacyjne technologie, jak i przyczyniają się do redukcji zużycia energii poprzez poprawę efektywności. Firmy muszą też odnaleźć się w nowym środowisku regulacyjnym, co wiąże się z różnorodnymi wyzwaniami, szczególnie dla sektorów energochłonnych.
Przemiany regulacyjne i ich wpływ na konkurencyjność
W raporcie Draghiego wskazano na ryzyko utraty konkurencyjności Europy z powodu rosnących cen energii oraz negatywnego wpływu na inwestycje i produkcję. W związku z tym regulacje są tworzone w celu zminimalizowania ryzyka. Już sama polityka CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) ma na celu wyrównanie szans pomiędzy producentami w Europie a tymi spoza niej, co może przyczynić się do zwiększenia sprawiedliwości konkurencyjnej w unijnym rynku.
Inicjatywy i plany na przyszłość
Kompas Konkurencyjności, przyjęty w styczniu bieżącego roku, zakłada stworzenie spójnych ram dla krajów członkowskich, aby wszystkie polityki UE wzajemnie wspierały zdolności konkurencyjne Wspólnoty. Działa on na rzecz identyfikacji kluczowych obszarów wymagających ujawnienia oraz wprowadza konkretne inicjatywy mające na celu poprawę pozycji gospodarczej Europy. To odpowiedź na współczesne wyzwania, takie jak spowolnienie wzrostu produktywności.
Inicjatywa Clean Industrial Deal ma na celu uczynienie Europy atrakcyjnym miejscem dla produkcji, poprzez dostarczenie przystępnej cenowo energii oraz inwestycje w rozbudowę infrastruktury energetycznej. Planowanie na rzecz przystępnej energii będzie miało kluczowe znaczenie dla obniżenia kosztów energii w Europie, co z kolei przyczyni się do wzmocnienia konkurencyjności.
Niezależność energetyczna i wyzwania geopolityczne
Plan działania REPowerEU, zainicjowany przez Komisję Europejską, zmierza do zapewnienia pełnej niezależności energetycznej UE od Rosji. Pomimo sankcji nałożonych po inwazji na Ukrainę, dane wskazują, że w 2024 roku UE nadal importowała znaczne ilości gazu z Rosji. Dlatego kluczowe jest, aby Europa w pełni zrealizowała plan przejścia na zieloną energię, co nie tylko zwiększy bezpieczeństwo energetyczne, ale także pozwoli skutecznie walczyć ze skutkami zmian klimatycznych.
Podsumowanie
Tematyka transformacji energetycznej w Unii Europejskiej zyskuje na znaczeniu, zarówno z perspektywy ekologicznej, jak i ekonomicznej. Kluczowe jest, aby wszystkie strony, w tym rządy, instytucje unijne oraz sektor prywatny, współpracowały na rzecz osiągnięcia celów klimatycznych przy jednoczesnym zapewnieniu konkurencyjności gospodarek. Dyskusje prowadzone podczas konferencji „Bezpieczeństwo gospodarcze UE” z pewnością przyczyniają się do zrozumienia i lepszego zorganizowania procesu transformacji, a także wskazania kierunków na przyszłość dla Europy.
Dzięki podejmowanym inicjatywom i regulacjom Europa ma szansę stać się liderem w transformacji energetycznej, otwierając nowe możliwości rozwoju i zrównoważonego wzrostu, które będą korzystne nie tylko dla obecnych pokoleń, ale również dla przyszłych.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
