Transformacja sektora PR w Polsce: Kluczowe zmiany na rynku
W ciągu ostatnich pięciu lat rynek agencji public relations w Polsce przeszedł znaczącą transformację, która w znacznym stopniu została ukształtowana przez rozmaite czynniki, takie jak pandemia COVID-19, wybuch konfliktu zbrojnego oraz związane z tym zjawiska inflacyjne. Równocześnie rozwój technologii i sztucznej inteligencji otworzył nowe możliwości, jednocześnie wprowadzając pewne wyzwania. Obecnie na rynku funkcjonuje prawie 1090 agencji PR, lecz równocześnie blisko 330 z nich zakończyło swoją działalność, co może sugerować pewien poziom niestabilności w tym sektorze. Badania przeprowadzone przez zespół Exacto oraz Uniwersytet Warszawski ujawniają szczegóły tej dynamicznej sytuacji.
Nieprzewidywalność i zmieniające się oczekiwania klientów
Jak zauważa prof. dr hab. Dariusz Tworzydło, kierownik Katedry Komunikacji Społecznej i Public Relations Uniwersytetu Warszawskiego, jednym z kluczowych wyzwań, przed którymi stają agencje PR, jest nieprzewidywalność rynku. Szybkie zmiany w wymaganiach klientów oraz postęp technologiczny, w tym rozwój sztucznej inteligencji, wymuszają na agencjach błyskawiczną reakcję na zmieniające się realia gospodarcze. Tego rodzaju dynamika stanowi poważny test dla firm, które muszą być gotowe na adaptację i innowacje.
Zespół badawczy Uniwersytetu Warszawskiego dokonał analizy sektora PR w Polsce po raz drugi, porównując wyniki z badania z 2020 roku. Okazuje się, że branża powiększyła się o prawie 17 proc., jednak równocześnie aż 329 podmiotów, które funkcjonowały w 2020 roku, zawiesiło lub zlikwidowało swoją działalność. To wskazuje na wyraźny trend: agencje PR często zakładają jednoosobowe działalności gospodarcze, co jest spowodowane łatwością ich otwierania oraz zamykania.
Rola jednoosobowych działalności i struktura rynku
Jak wskazuje prof. Tworzydło, głównym powodem rosnącej liczby jednoosobowych działalności gospodarczych jest prostota procedur związanych z ich zakładaniem i likwidowaniem. W porównaniu z bardziej skomplikowanymi formami przedsiębiorczości, takimi jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jednoosobowe działalności stają się preferowanym modelem dla wielu profesjonalistów. Obserwujemy również umacnianie się tradycyjnych agencji, które mają bogate doświadczenie na rynku.
Z raportu wynika, że ponad tysiąc podmiotów przemianowało swoje profile działalności na public relations, z kodem PKD 70.21.Z, jednak wiele z nich nie prowadzi działalności związanej z PR, a zajmuje się innymi obszarami, takimi jak kosmetologia, fotografia, czy usługi sportowe. Takie zjawisko jest wynikiem nieprecyzyjnych wskazówek dla przedsiębiorców, dotyczących rejestracji kodów PKD, co prowadzi do chaosu w klasyfikacji działalności.
Wpływ na rodzaj i stabilność działalności
W latach 2021–2024 na rynku zarejestrowano 444 nowe podmioty, z czego aż 76 proc. stanowią jednoosobowe działalności gospodarcze, co jeszcze bardziej podkreśla dominację tego formatu. Z drugiej strony, w tym samym okresie powstało jedynie 107 spółek. Warto zauważyć, że wśród zamkniętych firm przeważają spółki, a w szczególności spółki z o.o., które stanowią 68 proc. z likwidowanych jednostek.
Dynamika rynku wskazuje, że w 2020 roku jedynie co piąta firma działała krócej niż pięć lat, podczas gdy w 2024 roku wskaźnik ten wzrósł do 43 proc. Mimo to, w ciągu ostatnich lat wzrosła liczba firm świadczących usługi doradcze, które funkcjonują na rynku przez co najmniej dwie dekady.
Przeżywające transformację agencje PR, które skutecznie przetrwały trudne czasy, wykazują większą stabilność i zrozumienie rynkowych wyzwań. Tego rodzaju podmioty są zdolne do szybkiego reagowania na zmieniające się potrzeby i oczekiwania klientów, co czyni je silniejszymi w obliczu konkurencji. Natomiast nowe jednoosobowe działalności będą coraz częściej pełnić rolę ekspertów i doradców, co sygnalizuje istotne zmiany w strukturze rynku PR.
Zmiany w modelu zatrudnienia i współpracy
W ostatnich latach zmiany na rynku pracy związane z agencjami PR znacznie wpłynęły na sposób, w jaki przedsiębiorstwa rekrutują i współpracują z pracownikami. Jeszcze w 2020 roku dominowały etaty, natomiast obecnie firmy coraz częściej korzystają z umów B2B. Taka forma współpracy daje większą elastyczność i pozwala na uniknięcie skutków nieprzewidzianych okoliczności gospodarczych. Równocześnie jednak rosnąca liczba freelancerów stwarza pewne ryzyka dla agencji, takie jak obawy przed utratą klientów.
W tej nowej rzeczywistości agencje PR dostrzegają potrzebę zabezpieczenia się przed ewentualnym zagrożeniem związanym z odejściem współpracowników. Przygotowują odpowiednie zapisy umowne, które mają na celu ochronę ich interesów oraz klientów. Takie rozważania stają się kluczowe w kontekście utrzymania stabilności w obliczu rosnącej liczby freelancerów.
Ewolucja platform komunikacyjnych: znaczenie LinkedIn
Ostatnie lata przyniosły również znaczące zmiany w zakresie komunikacji w sektorze PR. Promocja działalności przeszła głównie na platformę LinkedIn, która zdobyła uznanie jako źródło zaufania w mediach społecznościowych. Jak zauważa prof. Tworzydło, agencje PR dostrzegają rolę LinkedIn jako kluczowego miejsca do prowadzenia komunikacji projektowej oraz proklienckiej.
Firmy z branży PR zaczynają przenosić aktywności marketingowe z Facebooka na LinkedIn, dostrzegając w tym pozytywny aspekt rozwoju strategii komunikacyjnej. Jest to reakcja na zmieniające się oczekiwania klientów oraz nowe realia rynkowe, co odzwierciedla ogólną tendencję do dostosowywania działań do aktualnych warunków.
Podsumowując, sektor agencji PR w Polsce przechodzi istotne zmiany w wyniku wielu czynników, takich jak rozwój technologii, zmieniające się oczekiwania klientów oraz różnorodność form działalności. W tym kontekście agencje, które potrafią się zaadaptować i wprowadzać innowacyjne rozwiązania, zyskują na sile, co może prowadzić do znaczącej transformacji rynku public relations w najbliższych latach.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
