Wpływ ceł na polską gospodarkę w kontekście polityki handlowej USA
W ostatnich latach temat ceł nałożonych przez administrację Donalda Trumpa na kraje należące do Unii Europejskiej (UE) stał się istotnym zagadnieniem dla ekspertów gospodarczych i polityków w Polsce. Te działania mogą bowiem mieć dalekosiężne skutki dla kondycji polskiej gospodarki. Choć wartość eksportu Polski do Stanów Zjednoczonych jest relatywnie niewielka, to USA pozostają drugim największym odbiorcą polskiej wartości dodanej na świecie. Jak wskazują analizy Polskiego Instytutu Ekonomicznego, militarne i handlowe napięcia w relacjach amerykańsko-europejskich mogą znacząco wpłynąć na dynamikę wzrostu gospodarczego w Polsce, zwłaszcza w kontekście oczekiwanych wprowadzeń ceł na różne towary.
Cła związane z importem stali i aluminium, a także artykułami motoryzacyjnymi, są najbardziej wyraźnymi przykładami, które mogą wpłynąć na negocjacje handlowe między Polską i USA. Marek Wąsiński, specjalista w Polskim Instytucie Ekonomicznym, zwraca uwagę, że według szacunków, wprowadzenie ceł o wysokości 25% na towary importowane z UE mogłoby skutkować spadkiem polskiego PKB o około 0,4%. Największe straty mogą wynikać z ograniczenia nie tylko bezpośredniego eksportu do USA, lecz także wpływu na inne rynki globalne, na które wysyłamy nasze towary.
Złożoność interakcji handlowych
Warto podkreślić, że przez stany pośrednie Polska może być narażona na skutki amerykańskich ceł w znacznie większym stopniu, niż mogłoby się to wydawać. Ekonomiczne powiązania pomiędzy krajami są złożone; np. polskie produkty mogą trafić do USA za pośrednictwem Niemiec, Meksyku czy Kanady. W 2023 roku popyt finalny w Stanach Zjednoczonych odpowiadał za 2,6% polskiego PKB oraz około 3% zatrudnienia w kraju. Tak więc, pomimo że Polska nie eksportuje swoich wyrobów bezpośrednio w dużych ilościach do USA, to jednak jej gospodarka wciąż odczuwa efekty decyzji podejmowanych przez amerykańskich polityków.
Scenariusze gospodarcze
Analizując możliwe scenariusze związane z nałożeniem ceł, eksperci zwracają uwagę na różne jego wersje: od stawek celnych w wysokości 10% na stal i aluminium, przez wprowadzenie ceł na samochody, aż po pełnowymiarową wojnę handlową. Przygotowywanie się na te zmiany leży w interesie polskich przedsiębiorstw, które powinny zareagować na ewentualne wzrosty kosztów produkcji, wynikające z trudności w uzyskaniu surowców oraz półproduktów. W przypadku najgorszego scenariusza, w którym cła na towary z UE sięgną nawet 25%, prognozy mówią o spadku PKB od 0,4% do 0,43%, co już wyraźnie stawia Polskę na czołowej liście krajów dotkniętych skutkami amerykańskiej polityki handlowej.
Wpływ na sektory strategiczne
Najbardziej narażonymi sektorami w obliczu tego zagrożenia będą przemysł wydobywczy oraz motoryzacyjny. W sektorku motoryzacyjnym już teraz można zauważyć, że dostawy są bardziej elastyczne, co może złagodzić straty, ale mimo to nie można całkowicie zignorować potencjalnych negatywnych skutków. Na sytuację wpłynie również spadek zaufania wśród inwestorów oraz ograniczenie interakcji na rynkach międzynarodowych.
Sektor usługowy, mimo że mniej narażony na bezpośrednie skutki wprowadzenia ceł, także może odczuć negatywne konsekwencje. W 2023 roku wartość eksportu usług do USA z Polski wyniosła aż 10,4 miliarda dolarów. Sektor ten i tak już zmagający się z różnorodnymi wyzwaniami, mógłby w trudnych warunkach rynkowych jeszcze bardziej ucierpieć.
Podsumowując
Z perspektywy długoterminowej, cła nałożone przez administrację Trumpa w pierwszej kolejności wpłyną na kondycję relacji handlowych pomiędzy Polską a USA, co może pogorszyć warunki prowadzenia działalności dla przedsiębiorstw oraz zwiększyć ceny dla konsumentów. Patrząc na te wydarzenia, nie można zapominać, że skutki tych decyzji dotkną nie tylko polską gospodarkę, ale także wiele innych krajów, w tym same Stany Zjednoczone. W miarę jak sytuacja się rozwija, pozostaje mieć nadzieję, że dialog handlowy oraz współpraca międzynarodowa będą potrafiły przynieść efekty w postaci stabilności rynków i rozwoju gospodarczego.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
