Unijne Rozporządzenie Przeciw Wylesianiu: Co Powinny Wiedzieć Firmy w Polsce?
W kontekście rosnącej potrzeby ochrony środowiska, Unijne Rozporządzenie przeciw wylesianiu (EUDR) staje się kluczowym elementem regulacyjnym dla branży drzewnej w Polsce i innych krajach członkowskich UE. To nowatorskie prawo ma na celu ograniczenie wpływu konsumpcji na globalne wylesianie i degradację lasów, wprowadzając obowiązki dla przedsiębiorstw zajmujących się handlem produktami pochodzenia drzewnego, meblarskiego i pokrewnymi. Zgodnie z szacunkami, EUDR obejmie około 120 tysięcy polskich firm, które muszą przygotować się na nowe wymogi, aby uniknąć potencjalnych problemów w nadchodzących miesiącach.
EUDR, jako innowacyjne podejście do ochrony lasów, zakłada, że produkty takie jak drewno, soja, olej palmowy, kakao czy kawa, muszą pochodzić z legalnych i zrównoważonych źródeł. Firmy, które wprowadzają te towary na rynek lub nimi obracają, będą zobowiązane do dokładnego dokumentowania pochodzenia surowców oraz monitorowania łańcucha dostaw, aby upewnić się, że nie są one powiązane z terenami, które zostały wylesione lub zdegradowane po 31 grudnia 2020 roku. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwa muszą wykazać, w jaki sposób zapewniają zgodność z regulacjami wytwarzania i handlu.
Jednym z kluczowych aspektów implementacji EUDR jest konieczność rzetelnej dokumentacji. Przedsiębiorcy muszą udowodnić, że zarówno drewno, jak i inne produkty pochodzące z łańcucha dostaw, były pozyskiwane zgodnie z prawem obowiązującym w kraju ich pochodzenia. Oprócz udowodnienia legalności pochodzenia surowców, firmy będą musiały również weryfikować, jeżeli ich produkty były wytwarzane z poszanowaniem praw człowieka oraz praw nacji rdzennej, co staje się istotnym elementem procesu zgodności z regulacjami.
EUDR formalnie weszło w życie pod koniec czerwca 2023 roku, jednak pierwotnie wprowadzające przepisy miały obowiązywać od grudnia 2024 roku. Terminy te zostały jednak opóźnione o rok, co daje firmom dodatkowy czas na dostosowanie swoich procesów i procedur do nowych reguł. Większe przedsiębiorstwa będą miały za zadanie dostosować się do wymogów EUDR do końca grudnia 2025 roku, podczas gdy mikro- i małe firmy mogą skorzystać z dodatkowych sześciu miesięcy, które upłyną do końca czerwca 2026 roku.
Kluczowym wyzwaniem dla wielu polskich firm jest skomplikowana procedura dotycząca analizy geolokalizacji, która jest niezbędna do weryfikacji pochodzenia materiałów. Na razie nie wyznaczono organu odpowiedzialnego za egzekwowanie przepisów EUDR w Polsce, co przysparza dodatkowych problemów przedsiębiorcom. Wymogi EUDR stawiają szczególne wyzwania przed mikro- i małymi przedsiębiorstwami, które mogą nie mieć wystarczających zasobów, aby skutecznie dostosować się do skomplikowanych regulacji. W porównaniu do większych firm, małe podmioty mają trudności z wyposażeniem się w odpowiednie narzędzia analityczne i systemy dokumentacyjne, co może skutkować ich marginalizacją na rynku.
Zdaniem ekspertów, kluczowym krokiem w rozpoczęciu przygotowań do wdrożenia EUDR jest nawiązywanie współpracy z innymi firmami z branży. Wszelkie działania związane z wymianą danych i dokumentacją o pochodzeniu surowców powinny być podejmowane już teraz. Zrozumienie, jak te regulacje będą egzekwowane, jest kluczowe, dlatego warto nawiązywać kontakty z organami rządowymi oraz organizacjami zajmującymi się ochroną środowiska.
Warto również zauważyć, że EUDR wprowadza szereg narzędzi, które mają wspierać przedsiębiorstwa w procesie dostosowywania się do wymogów. Systemy do gromadzenia danych, które umożliwiają wymianę informacji w łańcuchu dostaw, mogą pomóc firmom w efektywnym raportowaniu zgodnym z nowymi regulacjami. Eksperci podkreślają, że działania powinny być podejmowane natychmiastowo, aby zminimalizować ryzyko problemów prawnych i logistycznych w przyszłości.
Pomimo że termin implementacji EUDR został opóźniony, jego wprowadzenie jest nieuniknione. Firmy, które odpowiednio wcześnie zareagują i wprowadzą konieczne zmiany w swoich procesach, będą mogły zdobyć przewagę konkurencyjną i zapewnić sobie stabilność operacyjną na rynku. Z perspektywy czasu, zaleca się, aby przedsiębiorcy traktowali przepisy EUDR jako obowiązujące i rozpoczęli starania o ich realizację.
Analizując szerszy kontekst, warto zauważyć, że lasy w Unii Europejskiej stanowią zaledwie około 5% całkowitej powierzchni lasów na świecie, co podkreśla znaczenie ich ochrony oraz zrównoważonego gospodarowania. Lasy w UE zajmują około 43% powierzchni lądowej, co oznacza, że mają fundamentalne znaczenie dla bioróżnorodności oraz równowagi ekosystemów. Zmiany klimatyczne oraz wylesianie to jedne z głównych zagrożeń, które musimy wspólnie zwalczać poprzez wprowadzenie odpowiednich regulacji i polityk.
Podsumowując, Unijne Rozporządzenie przeciw wylesianiu to krok w kierunku zrównoważonego rozwoju, ale jednocześnie ogromne wyzwanie dla wielu przedsiębiorstw. Dlatego niezwykle istotne jest, aby wszyscy uczestnicy rynku podjęli odpowiednie kroki już teraz, aby sprostać wymaganiom, jakie niesie ze sobą EUDR i zapewnić nie tylko zgodność z przepisami, ale również odpowiedzialne działania proekologiczne na rzecz zachowania naszych lasów i bioróżnorodności.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
