W dobie cyfryzacji, kiedy internet stał się integralną częścią życia młodzieży, niepokojące dane dotyczące zagrożeń obecnych w sieci stają się powodem do zaniepokojenia. Badania przeprowadzone przez PBS pod patronatem Rzecznika Praw Dziecka ujawniają, że aż 97% młodych ludzi dostrzega szkodliwe zjawiska w internecie. Najczęściej wskazywanym problemem jest hejt, stalking oraz publikowanie czyjegoś wizerunku bez zgody. Monika Horna-Cieślak, Rzeczniczka Praw Dziecka, apeluje o potrzebę zmian w prawie, które mają na celu lepszą ochronę dzieci i młodzieży w wirtualnym świecie.
Nasilająca się przemoc w sieci
W rozmowie z agencją Newseria, Monika Horna-Cieślak podkreśla, że chociaż internet daje młodzieży możliwość zdobywania wiedzy oraz nawiązywania kontaktów, równocześnie wiąże się z niedobrymi zjawiskami, które mogą wpływać na psychikę młodych ludzi. Hejt, nienawiść, treści patostreamingowe oraz erotyczne to tylko niektóre z zagrożeń, z którymi muszą się zmagać nastolatkowie. Co więcej, badania wskazują, że dziewczęta w znacznie większym stopniu dostrzegają te problemy niż chłopcy, co może być sygnałem do podjęcia działań prewencyjnych.
Statystki mówią same za siebie
Z raportu przeprowadzonego wśród uczniów w wieku 12–17 lat wynika, że jedynie 1% respondentów nie zauważa żadnych zagrożeń w internecie. Około 84% wskazuje na hejt jako najpoważniejsze zagrożenie, a 77% na stalking. Publikacja wizerunku bez zgody to zjawisko, które dotyczy 74% młodzieży. Różnice w postrzeganiu zagrożeń między płciami są znaczące; dziewczęta znacznie częściej wiążą hejt z negatywnymi doświadczeniami niż chłopcy. Chłopcy z kolei częściej wskazują na włamania na profil oraz różnego rodzaju oszustwa (scamy) jako na bardziej niepokojące.
Problematyka sextingu i patostreamingu
Niepokojący jest również wzrost zjawiska sextingu, ponieważ co trzeci nastolatek przyznaje, że otrzymał nagie lub półnagie zdjęcie za pośrednictwem internetu. Z kolei raport z 2023 roku wskazuje, że co czwarta młoda osoba ogląda patostreamy, często zawierające nielegalne treści, w tym elementy pornograficzne. To wszystko budzi wśród młodzieży poczucie bezkarności osób, które obrażają innych w sieci. Z badań wynika, że takie odczucia potęgują się z biegiem lat, co rodzi poważne zmartwienia dotyczące zdrowia psychicznego i bezpieczeństwa młodych ludzi.
Bezradność rodziców i instytucji
Jak zauważa Rzeczniczka Praw Dziecka, przedstawiciele instytucji odpowiedzialnych za monitorowanie i przeciwdziałanie nielegalnym treściom często nie podejmują wystarczających kroków, co pozostawia rodziców oraz dzieci bez wsparcia. To zjawisko wygląda na problem systemowy, który wymaga pilnych i skutecznych rozwiązań. Monika Horna-Cieślak zauważa, że nawet w przypadku, gdy konkretna osoba zostanie chwilowo usunięta z platform, po pewnym czasie może ona wrócić z nowymi, równie szkodliwymi treściami.
Dostęp do szkodliwych treści
Jednym z kluczowych problemów, na które zwraca uwagę Rzeczniczka, jest zbyt łatwy dostęp dzieci do treści uznawanych za szkodliwe. Średni wiek, w którym młodzi ludzie po raz pierwszy natrafiają na pornografię, to zaledwie 11 lat. To alarmujące, zwłaszcza że według badań większość dzieci oraz nastolatków dostrzega ten problem. Propozycja wprowadzenia skuteczniejszych regulacji dotyczących dostępu do treści pornograficznych w internecie, takich jak obligatoryjna weryfikacja wieku, jest krokiem w stronę zapewnienia większego bezpieczeństwa w sieci.
Reforma prawna jako klucz do rozwiązania problemu
Ministerstwo Cyfryzacji przygotowuje projekt ustawy, którego celem ma być ochrona małoletnich przed dostępem do szkodliwych treści. Zakłada on utworzenie rejestru domen, które umożliwiają dostęp do treści pornograficznych bez wcześniejszej weryfikacji wieku. Dostawcy internetu będą zobowiązani do blokowania stron zawartych w tym rejestrze. Nowe przepisy nałożą na dostawców usług elektronicznych obowiązek analizowania ryzyka i podejmowania działań mających na celu ochronę dzieci przed niebezpiecznymi treściami.
Wnioski i przyszłość
W obliczu rosnących zagrożeń w internecie, konieczne jest podjęcie działań mających na celu zabezpieczenie dzieci i młodzieży. Jak zauważa Monika Horna-Cieślak, zmiany w przepisach są nie tylko konieczne, ale również pilne. Bez prawnych ram, które skutecznie ograniczą dostęp do szkodliwych treści, sytuacja może się jedynie pogarszać. Bezpieczeństwo w sieci powinno być priorytetem dla wszystkich – instytucji, rodziców, a także dzieci i młodzieży, aby mogły one korzystać z internetu w sposób bezpieczny i świadomy.
Źródło: Agencja Informacyjna NEWSERIA
